روز جهانی بدون تبعیض

تاریخ جهان ما سرشار از داستان‌هایی تلخ در باره بیدادگری، جنگ، ویرانی، تحقیر و تبعیض است. ما انسان‌ها از یک گوهریم، در انسانیت با یکدیگر برابریم و هیچیک از ما را بر دیگری برتری نیست. هریک از ما حق حیات داریم وهیچیک از ما نمی پذیریم که به خاطر برخی ویژگی ها که در ایجاد آن نقشی نداشته ایم مانند جنسیت، رنگ پوست، ملیت، قومیت و نژاد متحمل ِ تبعیض، تحقیر و محرومیت شویم. هریک از ما آزاد به دنیا می آییم و نمی‌پذیریم که به دلیل مذهب، اندیشه، موقعیت‌های اجتماعی و سیاسی، هنر، دانش یا جهل، ثروت یا فقر در معرض ِ نابرابری، رنج و ستم باشیم. کسی حق ندارد از انسانیت دیگری بکاهد، با او به مثابه یک ابزار رفتار کند و او را در وضعیتی غیرانسانی و تحقیرآمیز قرار دهد.

روز اول ماه مارس، روز جهانی بدون تبعيض نامیده شده است. تبعیض در اصطلاح لغوی به معنای برتـري دادن و مقـدم داشتن فردی بر فردي يا چيزي بر چيز ديگر است؛ بی آنكه ملاك درست و عادلانه اي وجـود داشته باشد. تبعيض به اين معنا، مصداق و نوعی از ظلم به شمار می‌آيد. با توجه بـه اين مفهوم، چنانكه عدالت، مستلزم احقاق حق است، تبعيض نيـز مـستلزم پايمـال شـدن و نـدادن حقوق كسی يا چيزي است. تبعيض ممكن است در زمينه هاي گوناگون اجتماع نمود پيدا كند؛ مانند: سياست، فرهنگ، خانواده، اقتصاد، معيشت و نژاد؛ آن چه مسلم است، تبعيض امری قبيح و برخلافِ عرف و شرع و عقل است و از آسيب‌های مهم عدالت اجتماعي به شمار می‌آيد. در تعریفی دیگر، تبعیض به معنـای هرگونـه محرومیـت، محدودیت یا امتیاز بر مبنای رنگ و اصل و نسـب و ریشه‌های ملی یا قومی است که به زندگی عمومی لطمه وارد کند.

در این میان دین مبین اسلام صراحتا اعلام نموده افـراد بشر را با تمـام تفاوت‌هایی که دارند، از یک سرمنشأ بوده و برتری هر فردی، تنها با توجه به پرهیزگاری او سنجیده خواهد شد و نه با ویژگی هـای قومی و جنسیتی و... و هیچ فـردی به دلیل نژاد و رنگ پوست از حقوق خود بی‌بهـره یا کم‌بهره نخواهد بود. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که متکی بر آرای اکثریت مردم ایران و نشأت گرفته از اصول و موازیـن اسلامی می‌باشد، عدم تبعیض و محرومیت‌زدایی را با تأکید بر تساوی حقوق افـراد جامعه در دستور کار قرار داده است. همان‌طور که اصل نوزده قانون اساسی اعلام می‌دارد: "مردم ایران از هـر قـوم و قبیله که باشند از حقوق مسـاوی برخوردارند و رنگ، نژاد، زبان و مانند این‌ها سبب امتیاز نخواهد بود."