نقدی بر ممنوعیت فعالیت‌های آبی در سد وحدت سنندج

پرهام ستایش: در روزهای اخیر و به دنبال حادثه‌ی تلخ غرق‌شدن دو نفر در سد وحدت سنندج، تصمیمی صادر و اجرا شده که اگر چه نیت آن حفظ جان مردم است، اما در اجرا می‌تواند پیامدهایی جبران‌ناپذیر برای ظرفیت‌های فرهنگی، ورزشی و اجتماعی منطقه به همراه داشته باشد. بر اساس دستور مقام قضایی، انجام هرگونه فعالیت آبی از جمله شنا، قایق‌سواری و پدلبُرد سواری در این سد تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شده است.

هیچ انسان آگاهی نمی‌تواند نسبت به جان‌باختن دو انسان دیگر بی‌تفاوت بماند. این‌گونه رخدادهای تلخ، همدلی عمومی را برمی‌انگیزد و لزوم بازنگری در وضعیت ایمنی فضاهای عمومی را به‌درستی یادآور می‌شود. با این حال، مواجهه با چنین وقایعی باید همزمان دلسوزانه، کارشناسانه و متوازن باشد. راه‌حل بحران، در پاک‌کردن صورت مسئله نیست.

سد وحدت، تنها یک سازه‌ی مهندسی برای ذخیره‌سازی آب نیست؛ بلکه در سال‌های گذشته به یکی از قطب‌های اصلی فعالیت‌های ورزشی و تفریحی در غرب کشور تبدیل شده است. به‌ویژه در سال‌های اخیر، این سد به بستر شکل‌گیری و رشد رشته‌ی نوظهور پدلبُرد بدل شده که توانسته استعدادهای درخشانی را در سنین پایین شناسایی و پرورش دهد. شماری از این نوجوانان و جوانان هم‌اکنون در سطح قهرمانی کشور رقابت می‌کنند و برخی نیز در اردوی تیم ملی به تمرین مشغول‌اند.

از سوی دیگر، نباید فراموش کرد که همین سد وحدت، صحنه‌ی ثبت چند رکورد ملی و بین‌المللی در رشته‌های آبی بوده و در رویدادهای ورزشی و حتی فرهنگی، نقشی فراتر از یک منبع آبی ایفا کرده است.

در این شرایط، پرسش اساسی این است: آیا در مواجهه با کاستی‌هایی مانند نبود نجات‌غریق یا ضعف تجهیزات ایمنی، باید کل صورت مسئله را پاک کرد؟ آیا منصفانه است که به جای تعریف چارچوب‌های محدودکننده‌ی هوشمند و ارتقای زیرساخت‌های ایمنی، همه فعالیت‌های قانونی و مفید در این فضا به یکباره ممنوع شود؟

تجربه کشورهای موفق در حوزه مدیریت ایمنی نشان می‌دهد که راه‌حل چنین چالش‌هایی نه در ممنوعیت کامل، بلکه در ایجاد نظام‌های نظارتی مؤثر، آموزش‌های عمومی، استانداردسازی تجهیزات، و استقرار امدادگران متخصص نهفته است.

جامعه‌ی ما بیش از هر زمان دیگری به فضاهای ایمن برای تفریح و ورزش نیاز دارد. حذف چنین فضاهایی نه‌تنها آسیب جدی به نشاط عمومی وارد می‌کند، بلکه احتمال بروز رفتارهای پرخطر در فضاهای غیررسمی و کنترل‌نشده را افزایش خواهد داد. محدودسازی هدفمند و اصولی می‌تواند پاسخ‌گو باشد؛ اما ممنوعیت مطلق، نه تنها مسأله را حل نمی‌کند، بلکه آن را به سمت پنهان‌کاری و ناایمنی بیشتر سوق خواهد داد.

سد وحدت، با همه‌ی توان و پتانسیل‌اش، می‌تواند هم ایمن باشد و هم فعال. با برنامه‌ریزی درست، امکان بهره‌برداری سالم از این ظرفیت طبیعی برای گردشگران، ورزشکاران و خانواده‌ها وجود دارد. آنچه نیاز داریم، نه انسداد یک ظرفیت، بلکه هم‌افزایی میان نهادهای مسئول برای ارتقای ایمنی، مدیریت بهتر و حمایت از فعالیت‌های قانون‌مند است.

امید می‌رود این تصمیم که بی‌تردید از سر دلسوزی اتخاذ شده، در فرآیندی با مشارکت دستگاه‌های اجرایی، کارشناسان ورزشی، جامعه محلی و بدنه‌ رسانه‌ای مورد بازنگری قرار گیرد. راه رسیدن به ایمنی پایدار، از مسیر آگاهی، همکاری و مسئولیت‌پذیری می‌گذرد، نه از ممنوعیت‌های گسترده و شتاب‌زده.