شیلات بستر توسعه اقتصادی کردستان و تکیه‌گاه امنیت غذائی کشور

پنج مقوله امنیت غذائی، صادرات محصولات پروتئینی، پایان دادن به بیکاری، مبارزه با تورم و گرانی و ایجاد منابع درآمدی پایدار برای دولت در ردیف اولویت‌های اصلی روند توسعه و مدیریت همه کشورهاست که اهمیت این موارد در تمام کشورها یکسان نیست چون در کشورهایی که ابرقدرت‌ها آنها را به عنوان رقیب و تهدید می‌نگرند از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردار است.

ماهیت ایدئولوژیک نظام قدرت در ایران سبب شده تا ابرقدرت‌ها آن را یک تهدید خطرناک به حساب آورده و از همه مکانیزم‌ها برای کاهش سطح تهدید استفاده می‌کنند، در ابتدا خواستند تا با جنگ ایران و عراق آن را از پای درآورند، بعد از آن از اهرم تحریم سیاسی و اقتصادی بهره گرفتند و امروزه دایره تقابل خود را تغییر داده و اقتصاد ایران را میدان اصلی پیکار قرار داده‌اند زیرا در این میدان هم هزینه‌ها بسیار پایین است و هم امکان موفقیت بیشتر.

اولین اقدام آنها در جنگ اقتصادی به چالش کشیدن صنعت و کشاورزی است زیرا اشتغال، منابع درآمدی پایدار و امنیت غذائی کشور به این دو حوزه وابستگی کامل دارد و اختلال در روند این دو حوزه می‌تواند موجب ایجاد چالش‌های غیر قابل کنترل و نابود کننده در حوزه مشروعیت قانونی و مقبولیت عمومی ایجاد کند.

بنابراین باید مجموعه نظام حاکمیت این خطر را کاملا درک نموده و تمام قدرت خود را بر سامان‌دهی به این 2 حوزه متمرکز نموده و اجازه ندهند که شاخص‌های کمی و کیفی صنعت و کشاورزی آسیب ببینند.

کردستان به عنوان یکی از مستعدترین استان‌های کشور در زمینه کشاورزی و مواد پروتئینی است زیرا تمام منابع و بسترهای مورد نیاز تولید در این حوزه را دارد که می‌تواند علاوه بر حل تمام مشکلات اقتصادی استان تبدیل به تکیه‌گاه روند توسعه همه جانبه و عامل کاهش آسیب پذیری اقتصاد ملی در جنگ اقتصادی شود.

اما نگاه به شاخص‌های توسعه یافتگی استان به ویژه در حوزه اشتغال، درآمد سرانه، بهداشت و درمان و رفاه نشان دهنده این واقعیت است که همه منابع، ظرفیت‌ها و استعدادهای کردستان به نحو مطلوب مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

این واقعیت در حوزه تولید گوشت سفید و آبزیان بیش از سایر حوزه‌ها خود را نمایش می‌دهد زیرا ظرفیت کردستان در زمینه تولید آبزیان بسیار بیشتر از وضعیت موجود است.

باید این را پذیرفت که تنها صدور مجوز، اعطاء تسهیلات بانکی و نظارت بر کیفیت بهداشتی کفایت نمی‌کند بلکه باید در زمینه‌های آموزشی، بازاریابی، صنایع فرآوری و تامین نهاده‌ها نیز وارد عمل شده و تشکیلات مربوط به هر کدام از این موارد ایجاد و حمایت‌ها مستمر و متنوع شود.

خبرنگار «روژان پرس» با هدف مطلع ساختن افکار عمومی از وضعیت موجود، برنامه‌های ارتقاء کمی و کیفی و عملکرد سازمان شیلات گفتگوئی با مدیر این نهاد در کردستان انجام داده که به صورت ذیل تقدیم خوانندگان می‌شود.

حمید حسین‌پور با اشاره به کثرت منابع کردستان در حوزه تولید آبزیان گفت: وجود منابع آبی فراوان، میانگین بارش 500 میلیمتر، شرایط اقلیمی مناسب، رودخانه‌های دائمی و فصلی، 38 هزار دهنه چشمه، 500 قنات، 13 هزار چاه عمیق و نیمه عمیق، 7 میلیارد متر مکعب روان آب، 8 سد در دست بهره برداری و 8 سد در دست اجرا، کردستان را تبدیل به یکی از مستعدترین استان‌های شیلاتی ایران کرده است.

وی افزود: کردستان استان پیش رو در زمینه ایجاد مجتمع‌های پرورش آبزی است زیرا در اوایل اجرای برنامه تحول در تولید آبزیان توانست بودجه‌های خاص احداث زیرساخت‌ها را جذب کند، در نتیجه این اقدام طلائی، هم اکنون در بخش پرورش و تکثیر ماهیان سردابی 270 مرکز اعم از مجتمع، مزارع منفرد و خرد و استخر ذخیره آب کشاورزی کامیاران و سرو آباد فعال هستند.

حسین‌پور تصریح کرد: 5 مرکز تکثیر فعال در شهر سنندج و 1 مرکز نیمه فعال در بانه داریم که در امروزه به صورت تفریخ فعال می‌باشند، در این حالت تخم ماهی را بعد از عمل لقاح (چشم زده) از فرانسه وارد و در این مراکز تبدیل به بجه ماهی می‌شوند، ظرفیت اسمی این مراکز بیش از 21 میلیون قطعه می‌باشد که تنها 6 میلیون قطعه آن در استان تولید می-شود.

وی اعلام کرد: حجم تولید سالیانه استان 11 هزار تن است اما در صورت تامین اعتبار و ارائه تسهیلات این میزان را می‌توان تا 13 هزار تن افزایش داد.

این مقام مسئول در مورد مشکلات و موانع توسعه تولید آبزیان در کردستان اظهار کرد: نبود سرمایه‌گذار قوی بزرگترین عامل بلااستفاده ماندن پتانسیل استان است به طوری که در حال حاضر میانگین درخواستها در تولید 15 تن در یک دوره 1 ساله ماهه می‌باشد، گرانی و توپوگرافی ناهموار منطقه و کمبود زمین به علت کوهستانی بودن علت دیگر است که هر کدام راهکارهای خاص خود را دارد.

وی خاطر نشان کرد: بیشترین تولید استان تعلق به قزل آلای رنگین کمان دارد و در کردستان ماهی تحت عنوان سالمون تولید نمی‌شود و برخی از واحدها با استفاده از رنگ دانه گوشت ماهی قزل آلا را به رنگ سالمون درمی‌آورند.

حسین‌پور با تاکید بر ضرورت رعایت قوانین صید و صیادی گفت: طبق قانون حفظ و بهره برداری، باید تمام منابع مورد مطالعات علمی و کارشناسی قرار گرفته و برنامه بهره برداری علمی از آنها اجرا شود، در حال حاضر 7 مورد از سدهای کردستان دارای تعاونی بهره برداری صیادی بوده و 425 نفر به صورت مستقیم از آن منتفع می‌شوند.

وی افزود: رها سازی گونه‌های تجاری آبزی در منابع آبی یکی دیگر از وظایف شیلات است زیرا ماهی‌های بومی از رشد کافی در زمان کوتاه برخوردار نبوده به طوری که در برخی موارد 7 سال طول می‌کشد تا وزن آنها به 400 گرم برسد، سال گذشته 1 میلیارد و 100 میلیون تومان بودجه صرف رها سازی 1 میلیون بچه ماهی در منابع آبی استان شد و برای امسال 2 میلیارد و 500 میلیون تومان در نظر گرفته شده است، علاوه بر این با مشارکت تعاونی‌های صیادی بیش از 5/6 میلیون بچه ماهی در منابع آبی استان رها سازی شد.

مدیر شیلات کردستان با اعلام خبر ورود به تولید ماهیان خاوریاری تصریح کرد: 1 واحد تولید این گونه در مریوان در حال اخذ پروانه است.

وی در خصوص بهره برداری از روش‌های پرورش ماهی اعلام کرد: طرح پرورش ماهیان سردابی در قفس در کردستان در حال گسترش می‌یاشد و هم اکنون طرح‌های 50 تنی در سد زیویه کامیاران و 100 تنی در سد سورال دهگلان در حال بهره برداری و 2 درخواست دیگر نیز در حال پیگیری است، این روش تنها در سدهای غیر شرب امکان اجرا دارد.

حسین‌پور خبر از تولید ماهیان زینتی و زالو داد و گفت: هم اکنون 1 واحد 50 هزار قطعه‌ای و 2 واحد 100 هزار قطعه‌ای تولید زالو در شهرهای کامیاران و سنندج فعال و در حال تولید هستند، علاوه بر این برای 1 واحد 70 هزار قطعه‌ای در سنندج موافقت اصولی صادر شده است.

وی افزود: در حوزه تولید ماهیان زینتی هم 5 واحد فعال داریم که بزرگترین آن در روستای چنو در شهرستان سنندج با ظرفیت 375 هزار قطعه در حال تولید است، همچنین پروانه 1 واحد دیگر هم صادر شده و در آینده نزدیک به بهره برداری می‌رسد.

وی خواستار افزایش سهم شیلات از منابع بانکی شد و اعلام کرد: سال گذشته 41 میلیارد تومان در طرح‌های شیلاتی سرمایه‌گذاری گردید و امسال هم 37 درخواست با 37 میلیارد تومان معرفی شده که تا پایان آبان ماه 16 میلیارد تومان آن پرداخت شده و یا در حال پرداخت می‌باشد و سایر موارد در حال پیگیری هستند.