امروز نقش انجمن‌های مردمی بیش از سایر ارگان‌ها آشکار‌تر می‌شود چون صادقانه بگوییم مردم نمی‌توانند پیام اخلاقی همچون بحث صرفه‌جویی را از کسانی بشنوند که نتوانسته‌اند در این زمینه کاری کنند و این نقش و اهمیت کار انجمن‌ها را در پیش برد ایجاد نگاه ملی به موضوع آب پر رنگ‌تر کرده است.
آب را امروز دریابیم فردا شاید دیر باشد!
نمی‌دانم در این روزهای سال که قبلا باید زیر چهار لحاف خودمان را گرم می‌کردیم اما امروز می‌توان با یک کت بهاری گردش کنیم چه حس و حالی دارید و آیا از این وضعیت به فکر فرو رفته‌اید یا نه؟
به نظر می‌رسد بحران آب آنگونه باید و شاید برای جامعه ما به یک اولویت مهم تبدیل نشده است چرا که هر روز که بیدار می‌شویم آب لوله‌کشی بدون هیچ محدودیتی در اختیارمان است و در فرهنگ ما آب یک منبع بی‌پایان هست و این نگرش سبب شده تمام ارکان جامعه مقوله صرفه‌جویی را کامل کنار بگذارند. از دولت‌ها که همواره متوجه منافع کوتاه‌مدت و دنبال این هستند که چه مقدار به یارانه اضافه کنند تا رأی بیشتری کسب کنند تا وزارت نیرو و اداره مدیریت آب که باید از منابع حفظ و حراست کنند اما صرفاً به‌عنوان فروشنده آب عمل می‌کنند تا ما شهروندان که سرانه مصرف آب مان روزانه 300 لیتر است چیزی حدود دو برابر سرانه مصرف!!
طبق آخرین آمار، متوسط بارش‌ها در ایران طی ۵۰ سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته و در برخی مناطق حتی به ۵۰ درصد رسیده. از طرفی، بیش از ۷۰ درصد آب مصرفی ایران از منابع زیرزمینی تامین می‌شود که به دلیل خشکسالی و برداشت بی‌رویه، در حال نابودی‌اند. فرونشست امروز حتی در مناطق شمالی کشور که روزگای پربارش ترین مناطق کشور ما بود دیده شده و در شهرهایی مثل اصفهان، کشاورزان به دلیل بی‌آبی مجبور به ترک زمین‌های خود شدند؛ یا در یزد، مردم مجبورن آب را با تانکر تهیه کنند! 300 دشت از 600 دشت ایران در معرض فرونشست قرار دارد که پدیده‌ای بدون بازگشت است و بیش از 90 درصد تالاب‌های ایران خشک شده‌اند و روزگاری که دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه خاورمیانه بود امروز کمتر از 20درصد از آن باقی مانده است!
بحران آب را صرفاً مسائل مدیریتی نمی‌دانم معتقدم نگاه ما به مسائل زیست‌محیطی و نحوه تعامل ما به منابع و ذخایر طبیعی باید تغییر جدی کند در بحبوبه وضعیت اسفناک اقتصادی کشورمان بسیاری مسائل به فراموشی سپرده شده اما نباید فراموش کنیم مسائل اقتصادی روزی قابل حل خواهد بود اما اگر ظرفیت زیست‌پذیری یک سرزمین از دست برود حیات دیگر در آن ممکن نیست و این نیاز به این تغییر دیدگاه را بیشتر می‌کند.
شاید این آمار برایتان جالب باشد که بدانید مصرف آب در ایالات متحده آمریکا امروز با مصرف آّب این کشور در دهه 1980 برابری می‌کند! این کاهش چشمگیر با وجود افزایش جمعیت و از طرفی رشد اقتصادی نشانگر همان نگاه ملی به مدیریت منابع آب است.
امروز نقش انجمن‌های مردمی بیش از سایر ارگان‌ها آشکار‌تر می‌شود چون صادقانه بگوییم مردم نمی‌توانند پیام اخلاقی همچون بحث صرفه‌جویی را از کسانی بشنوند که نتوانسته‌اند در این زمینه کاری کنند و این نقش و اهمیت کار انجمن‌ها را در پیش برد ایجاد نگاه ملی به موضوع آب پر رنگ‌تر کرده است.
واقعیت این است که بدون آگاهی مردم هیچ راه حل فنی یا مدیریتی برای حل بحران آب در شرایط فعلی متصور نیست؛ مهمترین آنها تغییر نقش تصدی‌گری به‌عنوان فروشنده آب به حفاظت از منابع و ذخایر آبی توسط اداره آب و همکاری با سایر ارگان‌های مرتبط جهت تنوع برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی برای صرفه‌جویی در مصرف آب نه صرفا چاب دو بنر در سطح شهراست! و همچنین از طرفی دیگر برخورد سخت‌گیرانه دستگاه محترم قضایی در برخورد با افراد سود‌جو که با حفر غیر مجاز چاه سبب از بین رفتن منابع آب زیر زمینی شده‌اند به‌طوریکه طبق آمار غیر رسمی در اطرف دریاچه زریبار همین شهر مریوان به دلیل افراز زمین‌ها به تعداد کوچکتر بیش از 600 چاه غیر مجاز وجود دارد که می‌طلبد اداره محترم جهاد کشاورزی و دادستان محترم به‌عنوان مدعی‌العموم با توجه به اینکه بیش از 90 درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود با اعمال قوانین سخت‌گیرانه نسبت به لزوم حذف آبیاری غرقابی و همچنین حفر غیرمجاز چاه اقدام نمایند.
در پایان باید گفت طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته و کاهش متوسط بارندگی به دلیل تغییرات اقلیمی و کاهش شدید منابع زیر زمینی طی 10 سال آینده در بسیاری از مناطق کشاورزی غیر ممکن و بیش از 50 میلیون نفر در ایران با بحران بی آبی مواجه خواهند شد. هر کدام از ما با مصرف درست آب می‌تواند در توسعه، اقتصاد و کشاورزی سرزمینمان نقش مثبت خود را ایفا کند باید از همین امروز کار را شروع کنیم ما با بحران آب مواجهیم آب را دریابیم .
* دانش آموخته دانشگاه محقق اردبیلی
آدرس کوتاه خبر: