آغاز هفدهمین جشنواره بین المللی تئاتر کُردی در سقز

شامگاه جمعه 23 اردیبهشت 1401 بعد از ۲ سال وقفه، هفدهمین جشنواره بین المللی تئاتر کٌردی با حضور هنرمندان، مهمانان داخلی و خارجی، هیات دوران و همچنین اجرای اولین نمایش، در مجتمع فرهنگی و هنری سقز آغاز شد.

هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر کردی سقز قرار بود سال ۱۴۰۰ برگزار شود اما به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار نشد.

تغییر زمان‌ برگزاری این جشنواره و نداشتن ردیف اعتباری که اطمینان خاطری برای اجرای همه ساله این برنامه فرهنگی و هنری باشد موجب شد تعدادی از گروه‌های نمایشی خارجی و داخلی نتوانند در این دوره حضور یابند.

به گفته دبیر هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر کُردی سقز ۱۹ اثر از استان‌های کردستان، کرمانشاه، تهران و آذربایجان غربی بعد از اعلام فراخوان به دبیرخانه جشنواره ارسال شد.

فریدون حامدی افزود: با رای هیات داوران بازبین متشکل از کورش احمدی، حمیدرضا کردستانی، صلاح محمدی و رحیم عبدالرحیم‌زاده از ۱۹ اثر هفت اثر به مرحله نهایی این دوره از جشنواره راه یافت.

وی گفت: ۲ گروه نمایشی از ترکیه و ۲ گروه از اقلیم کردستان عراق آثار خود را به این جشنواره ارسال کرده بودند که یکی از گروه‌‎های ترکیه به دلیل تاخیری که برگزاری این رویداد و همزمانی آن با برنامه دیگر این گروه پیش آمد، نتوانستند حضور پیدا کنند. از هفت اثر راه یافته به مرحله نهایی این دوره از جشنواره ۶ اثر از شهرهای استان کردستان و یک اثر هم از آذربایجان غربی است.

هیات داوران هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر کُردی سقز متشکل از بهروز غریب پور، حمیدرضا نعیمی و گوران علی کریم است.

بهروز غریب پور متولد سال ۱۳۲۹ در شهر سنندج؛ نویسنده، کارگردان تئاتر، سینما و استاد نمایش عروسکی است؛ او از ۱۳۴۶ تا کانون بیش از ۵۰ نمایش و اپرای عروسکی را طراحی و کارگردانی کرده و بیش از ۲۰ اثر تالیف و ترجمه از خود به یادگار گذاشته است.

حمیدرضا نعیمی نویسنده، کارگردان، بازیگر، مدرس دانشگاه در سال ١٣٥٣ در شهر سرپل ذهاب استان کرمانشاه به دنیا آمده است.

نعیمی علاوه بر نویسندگی و کارگردانی در تعداد زیادی اثر نمایشی به ایفای نقش پرداخته و علاوه بر این مولف چندین نمایشنامه نیز هست و تاکنون داوری تعداد زیادی جشنواره ملی و بین المللی را هم در کارنامه فعالیت های خود دارد.

گوران علی کریم هم یکی از کارگردان های برجسته اقلیم کردستان عراق و از اساتید دانشگاه سلیمانیه است.

نمایش‌های راه‌یافته به مرحله نهایی این دوره از جشنواره تئاتر کردی سقز در ۲ سالن اجرا می‌شوند که سالن اصلی در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ۲۸۰ صندلی و سالن  آمفی تئاتر کتابخانه عمومی این شهر هم ۱۴۰ صندلی ظرفیت دارد.

علاوه براین سالن ترویج اداره جهاد کشاورزی شهرستان سقز هم به جلسات نقد و بررسی آثار به نمایش درآمده در این جشنواره اختصاص پیدا کرده است.

بعد از اجرای هر اثر جلسات نقد و بررسی آن با حضور هشت نقر از منتقدان و کارشناسان تئاتر استان و خارج از استان برگزار می شود و مسعود راشدی دبیری کمیته تخصصی نقد و بررسی  را برعهده دارد.

رحیم عبدالرحیم زاده، صابر دل‌بینا، شهرام میرزایی، امید خاکپور، علیرضا اسماعیلی، سامان سید ابراهیمی و صلاح محمدی از جمله منتقدان و کارشناسان حوزه تئاتر هستند که در نشست‌های نقد و بررسی آثار به نمایش درآمده در این جشنواره حضور دارند.

از دیگر بخش‌های این دوره از جشنواره، بخش عکاسی تئاتر است که قبل از برگزاری جشنواره فراخوان این بخش هم اعلام شد و از عکاسانی که سابقه فعالیت در حوزه عکاسی تئاتر را دارند دعوت به شرکت در این رویداد شد.

۹ نفر از عکاسانی که شرایط شرکت را داشتند در این جشنواره حضور دارند و قراراست طی چند روز برگزاری جشنواره عکس های آنها توسط داوران مورد ارزیابی قرار گیرد.

داوران بخش عکس تئاتر متشکل از جمشید فرجوندفردا، علی اصغر فیض اللهی و سلیمان رحیمی است که بعد از بررسی و ارزیابی، عکس های برتر انتخاب و به عکاسان برگزیده جوایزی اهدا می شود.

کلنگ احداث ساختمان پلاتوی نمایش شهرستان سقز با حضور مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مسئولان استانی و شهرستانی ۱۷ آذر سال ۱۳۹۷ در پانزدهمین دوره جشنواره تئاتر کردی سقز بر زمین زده شد.

قرار بود این پلاتوی نمایش که شامل سالن نمایش، اتاق گریم، اتاق فرمان، انبار است تا آغاز شانزدهمین دوره این جشنواره یعنی آذرماه سال ۱۳۹۸ به بهره‌برداری برسد و نه تنها به این دوره نرسید بلکه در هفدهمین دوره این رویداد که این روزها در حال برگزاری است هم آماده افتتاح نشده است.

براساس وعده مسوولان  ذیربط این پلاتو در حال حاضر از پیشرفت فیزیکی مطلوبی برخوردار است و برای دوره هجدهم این جشنواره آماده و به بهره برداری خواهد رسید.

نمایش « سیاساڵ» به کارگردانی پرویز احمدی از سقز، نمایش « ئاژەڵ» به کارگردانی فرزاد حسن میرزایی از بانە، نمایش «هێشتا قسەکانمان تەواو نەکردوە» به کارگردانی سید فریدون احمدی و هوشیار قوامی از سنندج و نمایش « دیوار» به کارگردانی کیانوش محمدی از سقز،نمایش «دوورترین شاری جیهان» به کارگردانی سامانە میرزایی از ارومیە، نمایش «هاری» به کارگردانی افشین خدری کاری مشترک از سقز و سنندج و نمایش «جرات، حقیقت» به کارگردانی هادی بهرامی از بانه هفت نمایش داخلی راه یافته به مرحله نهایی این دوره از جشنواره است.

نمایش های خارج از کشور نیز شامل «شه‌ویک له دوزه‌خدا» از اربیل عراق، «گیژه‌ن» از کویه عراق و «مه‌م و زین» از باتمان ترکیه است؛ تا لحظه تهیه این گزارش سه نمایش از سقز،  اربیل کردستان عراق و سنندج به اجرا درآمده و مورد استقبال پرشور علاقمندان به تئاتر در شهرستان سقز قرار گرفته است به گونه ای که همه صندلی‌های سالن‌های اجرای نمایش تکمیل شدند.

علی اصغر دریایی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان به هفدهمین جشنواره تئاتر کُردی سقز پیام به شرح زیر فرستاد:

«سپاس خداوند منان که به انسان مقامی والاتر از تمام مخلوقات بخشید تا خلیفه‌ای در زمین باشد و انسان کامل را آفرید که فخر کائنات باشد و این کمال را به خاتم اولیاء و اوصیاء محمد مصطفى (ص) عنایت فرمود تا زیباترین جلوه هستی را در پیش روی تمام زمان‌ها و مکان‌ها به نمایش بگذارد و هم او بود که از  نمایش شگفت جهان پرده برداشت و عاشورا را پیش از وقوع در خاک نینوا با بوسه‌ای بر گلوی فرزند فاطمه(س) به نگارش گرفت و چه بازی‌ها که در آن صحنه حیرت‌انگیز از تقابل حق و باطل و پیروزی خون بر شمشیر در سکوی تاریخ شکل گرفت که تاثیرگذاری خود را بر تمام جان‌های تشنه تا به امروز ادامه داده است.

تئاتر، هنر زیستن در جهانى عارى از خشونت و هنرى براى پویایى جامعه و چه خوب است که هنر نمایش پیام خویش را از الگویی به مخاطب خود انتقال دهد که در سیر پالایش روح و روان از صافی حقیقت و زلال معرفت و چشمه سار محبت و انسانیت عبور کرده باشد. هبوط آدم بر مبنای درامی پیچیده شکل گرفته و اولین صحنه نمایش خلقت با تراژدی هابیل و قابیل در کتاب هستی نوشته شد.

هنر نمایش باید بیانگر بهترین و زیباترین تعابیر و تعاریف در راستای کمال و حقیقت‌جویی و شایستگی انسان باشد. تئاتر کُردى اگر امروز به عنوان پیشانى فعالیت هاى هنرى سقز و استان کردستان در منطقه ظهور و بروز نموده، بایسته‌اى جز نمایش همگرایى ملى و ترسیم بخشى از چهره هویت ملى با تکریم فرهنگ و ادبیات کُردى به عنوان ثروتى ملى نیست لذا ضرورى است خانواده پویا و آگاه تئاتر با رویکردی جدی و ارزشی و بهره‌گیری از فرهنگ ناب اسلام محمدی(ص) و با تکیه بر فضائل انسانی و بر دایره اخلاق‌گرایی جان تازه‌ای به صحنه تئاتر این استان مرزى و فرهنگى ارزانی دارند و تلاش و اهتمام مسئولان و هنرمندان متعهد در این مسیر جای تقدیر دارد.

رجاء واثق دارم که به یمن عنایات و الطاف معنوی و برکات رهگشای خداوندی و تلاش هنرمندان متعهد، عرصه تئاتر ایران در جایگاه حقیقی خود تبیین و تعریف شده تا جلوه‌های بالنده‌ای از این معارف دینی و ایمانی را به جهانیان معرفی نماید».

 ارسطو گویلی شهردار سقز نیز در مراسم افتتاح جشنواره گفت: تئاتر کردی در برنامه‌های بلندمدت شهرداری جایگاه ویژه‌ای دارد و برای معرفی سقز به عنوان پایتخت جهانی تئاتر کوردی و شهر خلاق در زمینه تئاتر و پارچه کوردی تلاش و برنامه هایی در دست اقدام داریم.

وی پیشنهاد کرد روز و هفته‌ای به نام سقز برای اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی توسط شورای فرهنگ عمومی استان کردستان تصویب شود.

 شهردار سقز گفت: برپایی هفدهمین جشنواره بین المللی تئاتر کوردی سقز فرصت مناسبی برای شناساندن ظرفیت های عظیم فرهنگی و هنری استان کردستان و خلاقیت پرشور هنرمندان این دیار به مجامع فرهنگی کشور، منطقه و جهان است، لذا تلاش مضاعف و هدفمند کلیه اقشار و نهادها از جمله مدیریت شهری باید معطوف به برگزاری کیفی و خلاقانه این فستیوال باشد.

مدیریت شهری سقز در کنار دستگاه‌های متولی تلاش می‌نماید تا برگزاری جشنواره تئاتر کردی به عنوان یکی از برندهای فرهنگی- هنری شهر تاریخی و فرهنگی سقز در سطح ملی و بین المللی بتواند پیام آور و تقویت کننده صلح، گسترش ارتباطات فرهنگی، انسجام و نشاط اجتماعی، بسترساز دیالوگ و گفتمان و...باشد.

کیوان بهرامی رئیس شورای شهر سقز هم خواستار استفاده بهینه از پتانسیل‌های جشنواره تئاتر کردی برای توسعه ارتباطات فرهنگی، تدوین چشم انداز جشنواره، جلب کمک و همراهی محافل ملی و بین المللی شد و گفت: شورای شهر و شهرداری ۱۵۰ میلیون تومان به این جشنواره کمک می‌کنند.

بنابر اعلام دبیرخانه و متولیان امر، علیرغم اینکه جشنواره تئاتر کوردی سقز یکی از مهمترین و باثبات ترین فستیوال های ملی و منطقه ای بوده، اما تاکتوت این جشنواره فرهنگی و هنری در تقویم جشنواره های ملی وزارت ارشاد ثبت نشده و به همین دلیل ردیف بودجه مشخصی ندارد و این مهمترین مشکل و دغدغه هر ساله برای برگزاری جشنواره فوق است.

این در حالیست که قطب الدین صادقی دبیر پانزدهمین جشنواره تئاتر کوردی طی مصاحبه‌های متعدد در آذرماه ۹۷ ثبت این جشنواره در تقویم سالانه وزارت ارشاد را دستاورد بزرگی برای شهرستان سقز دانست و بیان کرد: بایستی از این ظرفیت در جهت رشد هنر، توسعه ملی و بین المللی جشنواره، ارتباط بیشتر هنرمندان با یگدیگر و استفاده از تجربیات در جهت توسعه بهره گرفت. امری که می طلبد وی و سایر دست اندرکاران وقت جشنواره پاسخگوی چرایی اعلام خبر و محقق نشدن آن باشند.

معاونت استاندار و فرماندار ویژه سقز نیز اظهار داشت: نبود اعتبار مشخص، حلقه مفقوده جشنواره تئاتر کوردی سقز است که سعی خواهیم نمود این مشکل را به نحو مقتضی برای سالهای آینده برطرف نمائیم.

جعفر توان با اشاره به برگزاری ۱۷ دوره و بیان اینکه، جشنواره تئاتر کُردی، طولانی ترین و مداوم ترین جشنواره تئاتر خاورمیانه است، افزود: تلاش برای ثبت جشنواره تئاتر کوردی در تقویم جشنواره های مرکز هنر نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دغدغه ای جدی است که برای آن تلاش خواهیم نمود.

وی اضافه کرد: سعی خواهیم نمود هر ساله به کمک اداره کل ارشاد استان کردستان برای برگزاری این رویداد و بالا بردن کمیت و کیفیت آن اعتبار مشخصی، در نظر گرفته شود.

اسماعیل پاشایی از هنرمندان پیشکسوت سقز گفت: سال هاست که هنرمندان سقزرا  «پایتخت تئاتر کورد‌ی» در جهان معرفی می کنند لذا باید بر توانایی‌های میزبانی نمایش‌های کورد‌ی افزوده شود و اقدامات لازم به لحاظ کمی و کیفی برای ارتقای سطح جشنواره صورت بگیرد.

بهروز غریب پور، داور جشنواره با اشاره به ظرفیت‌های عظیم فرهنگ و ادب کردی و برگزاری موفق ۱۷ دوره جشنواره تئاتر کوردی در شهرستان فرهنگی و تاریخی سقز، خواستار طراحی اپرای تئاتر کردی در این شهر شد.