سیروس خدامرادی *
حضور خبرنگار سرشناس آمریکایی در خانه ملت؛ آیا تهران به دنبال گشایش دیپلماتیک است؟
این اقدام می‌تواند به عنوان یک گام آزمایشی برای سنجش واکنش‌ها در داخل ایران، ایالات متحده و سطح بین‌المللی نسبت به هرگونه تعامل احتمالی در آینده تلقی شود.
تهران: در اقدامی کم‌سابقه و درخور توجه، ریچارد انگل، خبرنگار باسابقه شبکه آمریکایی NBC، امروز از قلب نهاد قانون‌گذاری ایران، مجلس شورای اسلامی، با سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به گفتگو نشست. این رویداد، در شرایط کنونی که روابط ایران و آمریکا در وضعیت پیچیده‌ای قرار دارد، بلافاصله موجی از گمانه‌زنی‌ها پیرامون اهداف و پیام‌های احتمالی آن به راه انداخته است.
حضور یک چهره رسانه‌ای شناخته‌شده از ایالات متحده در مجلس ایران، آن هم برای گفتگو با یکی از مقامات ارشد حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی، نمی‌تواند صرفاً یک اتفاق رسانه‌ای تلقی شود. به نظر می‌رسد این اقدام، دست‌کم در سطح تاکتیکی، می‌تواند حامل پیام‌های مهمی باشد:
تلاش برای شکستن سکوت و ایجاد روزنه ارتباطی:
در غیاب کانال‌های دیپلماتیک فعال و مستقیم، استفاده از ظرفیت رسانه‌ها می‌تواند به عنوان ابزاری غیرمستقیم برای انتقال دیدگاه‌ها و مواضع عمل کند. این گفتگو می‌تواند تلاشی از سوی تهران برای رساندن صدایش به گوش افکار عمومی و احتمالاً تصمیم‌سازان آمریکایی باشد.
ارائه روایت دست اول از دیدگاه ایران:
جمهوری اسلامی ایران با فراهم کردن این فرصت برای یک رسانه غربی، تلاش می‌کند تا روایت خود از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی را مستقیماً و بدون واسطه در اختیار مخاطبان قرار دهد. این می‌تواند تلاشی برای مقابله با آنچه تهران "تبلیغات منفی" می‌خواند، باشد.
سنجش فضا برای تعاملات آتی:
این اقدام می‌تواند به عنوان یک گام آزمایشی برای سنجش واکنش‌ها در داخل ایران، ایالات متحده و سطح بین‌المللی نسبت به هرگونه تعامل احتمالی در آینده تلقی شود.
با این حال، تحلیلگران بر این باورند که نباید از این رویداد انتظارات بیش از حدی داشت. این گفتگو لزوماً به معنای تغییر بنیادین در روابط دوجانبه نیست و احتمالاً در چارچوب تلاش‌های رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی قابل ارزیابی است.
اما باید دید ابتکار عمل از سوی چه کسی بوده است؟
آیا این دیدار به دعوت رسمی مجلس ایران صورت گرفته یا نتیجه درخواست شبکه NBC بوده است؟ پاسخ به این سوال می‌تواند در درک اهداف پشت پرده این رویداد مؤثر باشد.
محتوای گفتگو چه بوده است؟
جزئیات و محورهای اصلی گفتگو می‌تواند سرنخ‌های مهمی در خصوص پیام‌های احتمالی آن ارائه دهد.
واکنش‌های آتی چگونه خواهد بود؟
نحوه پوشش این خبر در رسانه‌های آمریکایی و واکنش مقامات این کشور به آن، می‌تواند میزان اهمیت و تأثیرگذاری این رویداد را مشخص کند.
در پایان، حضور ریچارد انگل در مجلس شورای اسلامی را می‌توان یک حرکت نمادین با پیام‌های بالقوه دیپلماتیک ارزیابی کرد. هرچند ماهیت و میزان تأثیرگذاری این پیام‌ها در آینده مشخص خواهد شد، اما نفس این اقدام نشان می‌دهد که طرفین، حتی در شرایط تنش‌آلود، به طور کامل از ابزارهای غیرمستقیم برای ارتباط و تبادل نظر چشم‌پوشی نکرده‌اند.
*فرهنگی، فعال سیاسی و اجتماعی
آدرس کوتاه خبر: