جناب آقای رئیس جمهور قبل از اینکه به کردستان بیائید، بدانید

قدم در استانی می­‌گذارید که مردمانش به گواهی تاریخ بنیان‌گذار فرهنگ، تمدن، حاکمیت یکپارچه، قانون و نظام شورائی ایران زمین بوده و تمام برگ­‌های زرین دفاع از این دیار در برابر بیگانگان به خون دلیرمردان و شیرزنان کورد مزین است، تا جائی که بدون شک اگر چنین مردمی در میدان نبودند امروز اثری از آن باقی نمانده بود، چون صفحات تاریخ تائید می­‌نماید که در مقاطعی تاریخی همه ساکنان این دیار فرار را بر قرار ترجیح دادند اما کوردها شهادت را بر زندگی.

اما در این تاریخ چند هزار ساله، بعد دفع حملات و نجات میهن، سهم این مردم از توزیع قدرت، ثروت و منزلت، چنان پائین بود که معنی ذاتی عدالت و شعار عدالت‌گستری تمام حکومت­‌ها را بی معنی ساخته است، کوردها در سخنرانی­‌ها اصیل­‌ترین ایرانیان، مرزداران دلیر، مجاهدان خاموش و فرهنگی­‌ترین ملت ایران هستند اما در عمل همواره در حاشیه قرار داشته و به رسم تشریفات، تعارفات و ملاحظات خاص، نقش و سهمی اندک گرفته­‌اند که نه در حد نیاز بوده و نه به اندازه وفاداری و فداکاری.

این را بدانید که توقع از نظام برخواسته از یک قیام عمومی و قواعد دینی بیشتر از سایر مدل­‌های حکومت است، که نگاه به مشارکت کوردها در شکل‌گیری قیام و همراهی فداکارانه تا رسیدن به پیروزی وجاهت حق‌طلبانه این توقع را به اوج می­‌رساند.

اما این توقع به علل مختلف (که فعلا مورد اشاره قرار نمی­‌گیرد) تحقق نیافت و رابطه کورد و حاکمیت وارد چالش­‌های متنوع شد اما بعد از 1 دهه این روند برعکس شده و رو به بهبود نهاد به طوری که کوردها (اعم از احزاب سیاسی، نهادهای غیر سیاسی، عامه مردم و بزرگان) برای اثبات ثبات قدم، دست به اقداماتی زدند از جمله، از یکسو احزاب سیاسی از اتحاد کامل با دشمنان نظام اسلامی دوری گزیده و از سوی دیگر نهادهای غیر سیاسی، عامه مردم و بزرگان همراه حکومت شدند به این امید که همه چالش­‌ها و اختلافات حل و فصل شود.

اعتراضات مدنی و خیابانی به پایان رسید، بخشی از جمعیت در قالب تشکلات پیشمرگان مسلمان وارد معادله نظامی حکومت شدند، کلام بزرگان ماهیت اعتراضی و انتقادی خود را به سمت ماهیت گفتمانی تغییر داد، در مقابل حکومت هم تغییرات رفتاری خود را در قالب خارج کردن افراد افراطی نظامی و قضائی از استان، انتصاب افراد میانه­‌رو در مراجع قضائی و نظامی، باز کردن فضای فرهنگی در قالب گنجاندن برنامه‌های کوردی در صدا و سیما، ایجاد موسسه فرهنگی - ادبی صلاح الدین ایوبی، صدور مجوز انجمن­‌های فرهنگی – هنری و کاهش ممیزی کتب فرهنگی و مذهبی اصلاح کرد.

مجموع این اقدامات سبب شکل گیری امید به آینده شده و کوردها با انگیزه بیشتری وارد تعامل و همکاری با حکومت شدند که برای اثبات این ادعا اشاره می­‌شود به حضور پر شور در انتخابات گوناگون، مراسم حکومتی، استقبال از مسئولین ارشد کشور، تحمل بسیاری از تبعیض­‌ها و نامهربانی­‌ها، که مهمترین آن استقبال از سفر رهبری در سال 1388 بود که تمام برداشت­‌ها و تحلیل­‌های موجود در خصوص ارتباط کورد و حاکمیت را به هم ریخت و می­‌توانست مقدمه وارد شدن به فصل نوینی از مناسبات باشد.

اما در 15سال اخیر به علل گوناگون که در ذیل به برخی از آنها اشاره می­‌گردد این روابط به سمت سردی گرائیده و این روند همچنان ادامه دارد.

1: در حوزه سیاسی مطالبات کوردها عبارتند از تغییر رویکردهای حاکمیتی و بازتعریف قوانین، مناسبات و معادلات برای ایجاد بستر آشتی ملی و پایان دادن به تنش­‌های نظامی و اقدامات اعتراضی سیاسی و مدنی، در قالب آزادی تشکیل احزاب، آزادی بیان، انتخابات فراگیر با حضور همه جریان­‌های فکری، پذیرش حضور سازمان‌یافته کوردها در معادله قدرت و توزیع قدرت در حوزه­ جغرافیای نژادی، فرهنگی و عقیدتی.

2: در حوزه اقتصادی، کردستان از نگاه ایدئولوژیک به مدیریت و توسعه و رقابت رانت جویانه جناح­‌های سیاسی غالب رنج می­‌برد که موجب ظهور تبعیض در توزیع اختیارات، اعتبارات و فرصت­‌ها شده و استان را تبدیل به تابلوی تمام نمای فقر، فلاکت، فاصله طبقاتی و مشاغل کاذب و کثیف نموده است.

این را بدانید که میزان درآمد سرانه در این استان 25 درصد میانگین کشوری، رتبه استان در زمینه جمعیت تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی 31 کشور، رتبه جمعیت تحت پوشش نهادهای حمایتی استان 3 کشوری و ردیف صنعتی استان 29 کشوری می­‌باشد و بیش از 70 درصد واحدهای صنعتی استان یا تعطیل هستند و یا با حداقل ظرفیت کار می­‌کنند زیرا آنها با مشکل تامین سرمایه درگردش ناشی از کمبود منابع بانکی مواجه هستند و این را بدانید که مصرف منابع همه بانک‌های دولتی و نیمه دولتی بسیار بیشتر از سطح قانونی است (که در مواردی به رقم 2 برابر نزدیک می­‌شود)، بانک­‌های خصوصی منابع مالی استان را در بازار دلالی ارز و سکه تهران به کار می­‌گیرند و کوچکترین نقشی در تامین منابع واحدهای اقتصادی و تولیدی استان ندارند و کسی هم تا کنون جلودارشان نبوده است. واحدهای بزرگ اقتصادی استان حساب­‌های بانکی خود را به تهران و سایر استان­‌ها انتقال داده­‌اند که سبب فرار ارقام کلان از استان شده و شنیده می­‌شود که برای توجیه این رفتارشان یا فلسفه بافی می­‌کنند و یا باج‌خواهی.

3: در حوزه فرهنگی، کوردها خواستار بازتعریف مناسبات مدیریتی با محور مشارکت سازمان یافته فرهیختگان فرهنگی در مدیریت نهادهای فرهنگی و صدا و سیما، افزایش سهم از صدور پروانه فعالیت­‌های رسانه­‌ای و هنری، افزایش سهم استان از بودجه و یارانه­‌ها، تغییر قوانین توزیع اختیارات، امکانات و منابع نهادهای فرهنگی، ایجاد مراکز پژوهشی فرهنگی، حمایت از پدید آورندگان آثار تخصصی در حوزه زبان، موسیقی، ادبیات و تاریخ کورد هستند.

4: در حوزه اجتماعی کوردستان با مشکلاتی مواجه است که تا 20 سال قبل هیچ آشنائی با آنها نداشته از جمله حرکت تدریجی به سمت سستی بنیاد خانواده، اعتیاد، تجرد، افسردگی، لمپنیزم، مهاجرت، اوباشی­گری، زنان خیابانی، اعتیاد بانوان، گدا صفتی و خودکشی جوانان، که همگی ریشه در ضعف قوانین، مدیریت اشتباه و عدم اقدام برای جبران دارد.

این را هم بدانید که حل نکردن این موارد و عدم رسیدگی به مطالبات فاصله­‌ها را بیشتر و شرایط را به سمت تنش می­‌برد و برای اثبات این ادعا اشاره می­‌کنم به رفتارهای سیاسی 10 سال اخیر کوردها در داخل و خارج که با علاقه ایرانی و عقلانیت مبارزاتی آنها سازگار نیست اما چاره­‌ای به جز این برایشان نمانده است.