از آن روزی که خبر ثبت جهانی هورامان را در رسانه‌ها شنیدم به عواقب حال ناخوش منطقه گریستم با چشمان گریان خود شاهد کوبیدن «آخرین میخ بر تابوت پیکر بی‌جان هورامان» به تماشا نشستم. از آن زمان به بعد هورامانات عزیز را غروبستان آرزوهایم نامگذاری نمودم.
نفس‌ها درسینه حبس می‌شوند و لحظه‌ها به شماره می‌افتند. شادی در میان مردم می‌پیچد انتظارات سر به فلک می‌کشند گویا قرار است خبری به ظاهر خوش در هورامانات بپیچده. کارشناسان داخلی میراث فرهنگی تردد را به هورامانات زیاد می‌کنند. پنجره‌های خانه‌های هورامان را با رنگ صلح‌طلبانه آبی و سبز با توزیع رنگ رایگان به مردم رنگ‌آمیزی می‌نمایند. بنیاد مسکن تنها در سر گذر کارشناسنان چندین بنای خشکه‌چین را بازسازی می‌کند. روز موعود و روز عزا فرا می‌رسد.گویا منطقه هورامان قرار است ثبت جهانی شود. کارشناسان جهانی یونسکو به منطقه اعزام می‌شوند با استقبال پرشور عام و به اصلاح مدعیان و بانیان فرهنگی هورامانات روبه‌رو می‌شوند. از بازدید شهر پاوه گرفته تا بازدید بافت پلکانی و ارزشمند ژیوار و هورامان و روستاهای همجوار و پهن کردن سفره استقبال از غذاهای محلی...
گویا به قرار مدعیان فرهنگی قرار است جشن شادی ثبت جهانی گردشگری در هورامانات برگزار شود و دل‌خوشی‌های به ناحقی در میان مردم با قول و قرارهای مسئولین با وعده‌های توخالی به را افتاد.
اکنون چندین سال از این رویداد تلخ می‌گذرد؛ هورامان زیبا همچون سرو بلندقامتی سالیان درازی بود که در آرامش رودخانه سیروان با باغات و هوارهای به‌نه‌ن و درویان و مرودول ژیوار و کراویه و دول و... روزگار خویش را با فرهنگ غنی‌اش بامردمان خونگرم و ساده‌زیستش به سر می‌برد.
بر شیپور غم و تپل اندوه کوبیدند و منطقه را از خوشی‌هایش بیزار نمودند که گویا ناگهان خبر پیچید که هورامان ثبت جهانی شده است.
در این روز عزا باز مردم به استقبال و دلگرم وعده مسئولین داخلی جهت احداث تونل و توسعه زیرساخت و وام‌های گردشگری و... منتظر تاکنون ماندند.
حال چندین سال است میهمانان ناخواسته از هر دیاری به منطقه به عنوان گردشگر (به نظر من غارتگران فرهنگی) سرازیر می‌شوند؛ اما جاده و زیرساخت همان جاده دوران انقلاب است. هیچ توسعه‌ای نه تنها اتفاق نیافته است بلکه تردد این باریکه راه از تردد آزادراه‌ها بسیارشلوغ‌تر شده است.
بماند...
حال زندگی بومیان از شلوغی میهمانان و غارتگران فرهنگی به سرآمده است و دیگر حال آنان مثل قدیما اصلا خوش نیست. منابع طبیعی منطقه در هر نقطه‌ای مورد هجمه قرار گرفته است. آرامش کوسالان، سیروان و ارتفاعات ته‌ته را از بین برده‌اند؛ در هر نقطه‌ای از روستاهای هورامان گردشگرانی را می‌بینیم که مردان آنان بدون رعایت حقوق بومیان با شلوارک کوتاه و زنان آنان با پیراهن مردانه و بدون حجاب در روستاها به گشت و گذار مشغول‌اند و هیچگونه ارزشی جهت بومیان قائل نمی‌باشند.
هر کجای هه‌وار و باغات شخصی را که نگاه می‌کنید انگار میراث پدرانشان بوده در آنجا مشغول گشت و گذار هستند؛ در صورتیکه این باغات و هه‌وارها املاک شخصی بوده و تفرجگاه عموم نیستند. دیگر مثل قدیما جهت بومیان زندگی عادی جریان ندارد. خانه اجاره‌ای جهت بومیان پیدا نمی‌شود اگرهم باشد اجاره آن به اندازه اجاره کلان‌شهرها می‌باشد و...
حال بعد از این همه مزاحمت‌هایی که ایجاد نموده‌اند. بعد ازخوش‌گذرانی و استقبال پرشور مردم میهمان‌نواز منطقه در پایان سفرشان آنان را به تمسخر می‌گیرند! گاها در پیچ‌های اینستاگرام آنان را گدایان و بی‌فرهنگ و یا هیچیی‌ندیده و یا برچسپ‌های دیگر می‌زنند.
عده‌ای ساده‌لوح هم درمیان ما سنگ سیاه آنان را به سینه می‌کوبند غفلت از اینکه این سرزمین و این فرهنگ متعلق به ماهاست نه میهمانان ناکجاآباد...
حقوق شهروندی با هجوم این همه میهمان معنی خود را از دست داده است درصورتیکه حقوق و فرهنگ شما بسیار بالاتر و محترم‌تر ازحقوق یک میهمان ناخوانده از ناکجاآباد است.
متاسفانه مردم ما هم فقط تا کنون نظاره‌گر بوده‌اند و به تماشا نشسته‌اند. اکنون روز بیداری و گوشزد جهت حفظ ارزش‌ها و احترام به فرهنگ و آداب و رسوم به بومیان منطقه و رعایت آیتم‌های اخلاقی به این میهمانان است.
باید فعالین مدنی در هورامانات منشور اخلاقی و اجتماعی و حقوقی گردشگران را به آنان جهت حفظ آداب و رسوم در این منطقه گوشزد کنند و متذکر شوند که حریم مکان‌های خصوصی تفرجگاه آنان نیست.
امیدوارم دستگاه‌های مرتبط ازجمله میراث فرهنگی با کمک سازمان‌های فرهنگی و ادبی و مردمی با تهیه و اجرای مفاد منشور حقوق گردشگران و منشور حفظ آداب و رسوم و حقوق شهروندی نگذارند این فرهنگ و این طبیعت بکر بیشتر از این مورد هجمه و نابودی قرار گیرد.
از آن روزی که خبر ثبت جهانی هورامان را در رسانه‌ها شنیدم به عواقب حال ناخوش منطقه گریستم با چشمان گریان خود شاهد کوبیدن «آخرین میخ بر تابوت پیکر بی‌جان هورامان» به تماشا نشستم. از آن زمان به بعد هورامانات عزیز را غروبستان آرزوهایم نامگذاری نمودم.
آدرس کوتاه خبر:
