چرا عید فطر در ایران و برخی کشورها هم زمان نیست؟
روژان‌پرس: سالهاست که در پایان ماه مبارک رمضان، حلول ماه شوال مورد اختلاف بین برخی علما، کشورها و مردم مسلمان خیلی از کشورهاست. این اختلاف رویت ماه در بعضی کشورها دو و حتی سه روز هم گزارش شده است.
چرا عید فطر در ایران و برخی کشورها هم زمان نیست؟
معیارهای تقویم هجری قمری توسط فقیه تعیین می‌شود فقیه؛ معیارهای اثبات آغاز ماه قمری را از «کتاب خدا، سنت، عقل و اجماع» استنباط می‌کند. در این موضوع مانند دیگر مباحث فقهی نظرات فقها هم می‌تواند متفاوت باشد و این، نخستین عامل اختلاف در آغاز ماه قمری بین کشورها و شهرهای مختلف است.
معیار اصلی آغاز ماه‌های تقویم قمری در فقه شیعه، این است که هلال ماه نو با چشم دیده شود. این معیار وابسته به موقعیت جغرافیایی ناظر است و باعث می‌شود که تقویم هجری قمری جهان شمول نباشد.
برای آغاز ماه قمری استناد به شهادت دو مرد عادل مبنی بر رویت هلال لازم است. گاهی افرادی که برای استهلال اقدام می‌کنند دچار توهم رویت می‌شوند. اگر رصدگران باتجربه باشند، روش‌هایی را به کار می‌بنند تا متوجه شوند آن چه می‌بینند، توهم رصدی است یا خیر. در کشورهایی مانند عربستان، به صرف شهادت ۲ فرد در دادگاه، آغاز ماه قمری اثبات می شود.
استهلال ماه شوال در ایران
کارشناسان مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران پیش‌بینی‌های دقیقی برای رویت پذیری هلال در پهنه ایران انجام می‌دهند اما اینکه در زمان‌های قدیم به سبب نبود فناوری و سیستم‌های پیشرفته، علمای اعلام و مراجع عظام تقلید، رویت ماه را منوط به گواهی چند نفر از معتمدین می‌کردند امری بدیهی بود لکن به نظر نمی‌رسد در زمان حاضر دنباله‌روی از آن منطقی باشد.
برخی‌ها اعتقاد دارند چنانچه از سنت دست بکشیم و تکنولوژی را ملاک قرار دهیم، در مقابل علما و مراجع عظام ایستاده‌ایم حال آنکه هرگز چنین نیست و احترام علما همواره برای مسلمانان و مقلدین مراجع بزرگوار بوده و خواهد بود. وقتی هدف اطمینان از حلول ماه باشد ضرورتی به چشم غیر مسلح هم نیست بخصوص زمانی که بخاطر شرایط جوی در کشور امکان رویت هلال ماه وجود نداشته باشد.
نگارنده معتقد است همانگونه که در عصر ارتباطات بسیاری از باورهای سنتی در سایه علوم جدیده قرار گرفته‌اند لزوم استفاده از فناوری و سیستم‌های پیشرفته برای رویت ماه شوال بیش از هر زمان دیگری است.
وقتی لحظه تحویل سال شمسی برای دهها سال دیگر حتی ثانیه‌ای کم و زیاد ندارد پس حلول ماه قمری هم نباید افراد را به اشتباه و اکراه وادارد.
چند سال پیش در حالی که بسیاری از مردم روزه دار کمان روزه نگه داشته بودند در برخی خیابان‌های شهر قم صدای "اهل الکبریا و عظمه" شنیده شد و خیلی‌ها سوال داشتند؛ مگر می‌شود در یک شهر هم عده‌ای رویت ماه را گواهی دهند و عده‌ای دیگر نفی‌اش کنند؟
چرا باید کشورهای پیرامونی ایران روزی را عید فطر اعلام کنند و در کشورمان یک و یا دو روز بعد؟
این اختلافات هم موجب سردرگمی مردم شده و هم شک خواهند کرد که ممکن است تصمیمات و اعلام‌ها نه مذهبی بلکه سیاسی باشد، همانطور که براساس شنبده‌ها گروه طالبان در افغانستان امسال ماه رمضان را برای مردم عادی ۶۰ روز و برای خود ۳۰ روز معین کردند!
وقتی علم نجوم و سیستم‌های هوافضا می‌توانند مسیر عبور یک شهاب سنگ و زمان دقیق برخورد آن با جو زمین را پیش‌بینی کنند و خسوف و کسوف محدود یا کامل را برای ۵۰ سال آینده به‌طور دقیق رصد کنند بعید است نتوانند حلول ماه شوال را بنمایانند.
بنا بر این تکیه بر علم نجوم نه تنها کسر شان علما و مراجع نیست بلکه بار عظیم را از دوش آنان برداشته و تکلیف را از آنان ساقط خواهد کرد. از هزینه‌های فراوان مادی و معنوی خواهد کاست و موجب آسودگی خاطر مسلمانان و مقلدین خواهد شد.
تمام
آدرس کوتاه خبر:
