پیشرفت کشور در گرو چابک‌سازی نظام آموزشی است

* از نظر بنده؛ سازمان آموزشی کشور یکی از کلیدی‌ترین بخش‌های جامعه و از مهمترین اجزای نظام‌سازی است که علیرغم دستاوردهای بسیار گرانسنگ و وزین که نتیجه‌ی زحمات و مجاهدت‌های بسیاری است در نتیجه‌ی شرایط کلی کشور با چالش‌ها و فرسایش‌‌هایی مواجه شده است که قوه‌ی عاقله‌ی آموزش و پرورش کشور برای حفظ این سازه‌ی عظیم احتیاج به احصای کلیت چالش‌ها و حل موردی، بخشی یا کلی آنها دارد و برای این مهم نیاز به مغزافزارها و سازمان افزارهای خاصی است.

روژان: چه موانعی برای ایست نظاام آموزشی می‌بینی، با توجه به جایگاهی که برشمردید وزارت آموزش و پرورش در دولت باید حرف اول و آخر را بزند؛ آیا وزیر ناتوان است یا ساختار سازمانی فربه و غیر چالاک است؟

*به طور کلی سازمان آموزشی کشور با ۳ چالش عمده مواجه است که فرآینده توسعه و بالندگی‌اش را با اشکال مواجه می‌کند.

چالش سیاسی و اجتماعی بیرونی

چالش‌های اقتصادی بیرونی

چالش‌های تکنیکی درون سازمانی

در دو بخش چالش‌های بیرونی؛ سازمان آموزشی و پرورشی کشور می‌بایست به عنوان یک تشکیلات مستقل اما همکار با سایر بخش‌ها بتواند استقلال تشکیلاتی و تخصصی خود را نسبت به تقاضاهای غیر تخصصی از خود حفظ و از اقتدار مدیریتی خود دفاع کند و با توجه به مشکلات اقتصادی کشور نیز باید بتواند علاوه بر تخصیص اعتبارات لازم دولتی از طریق مجلس در مکانیسم‌های شفاف و غیر شبهه‌دار، منابع درآمدی باثباتی را جهت توسعه‌ی بازوهای آموزشی و پرورشی خود تعریف نماید.

*به صورت تکمیلی باید گفت؛ استراتژی آموزشی و جذب نیروی سازمان آموزشی کشور نباید تحت تاثیر مسائل سیاسی قرار بگیرد و همچنین از نظر اقتصادی آموزش و پرورش می بایست بتواند در بحرانی ترین شرایط اقتصادی نیز خود را نسبت به چالش های بودجه‌ای مصون‌سازی و واکسینه نماید تا ابزارهای سیاسی بیرونی فشار بر این سازمان در بده بستان‌های بودجه‌ای، کمترین آسیب را به این سازمان وارد کنند و آموزش و پرورش در رقابت با بخش آموزش غیر رسمی و تجاری کشور از گردونه خارج نشود.

سیستم آموزش رسمی کشور، بازتولید کننده‌ی استقرار سیاسی و اقتصادی کشور است و تضعیف آموزش و پرورش در یک کلام؛ تضعیف اقتدار کشور است‌.

* در بخش آسیب‌های فنی درون سازمانی می‌بایست به مدد مغزافزارها و سازمان‌افزارها بر این مشکلات فائق آمد؛ ماموریت‌های مهمی وجود دارد که به بخشی از آنان اشاره می کنم.

سرانه‌ی آموزشی مدارس در این دهه‌های تحریم و نوسانات اقتصادی داخلی به شدت تضعیف شده است و اتکای صرف به خیرین و کمک‌های مردمی یا فروش اموال و دارایی‌ها به هیچ وجه پاسخگوی این مشکل بسیار خطرناک است، نمی‌باشد به طوری که تزریق مالی برای رفع مشکلات مدارس بسیار قطره چکانی و نا امید کننده شده است.

در مورد کیفیت آموزشی به دلیل مشکلات مدارس، وجود معلمان چندپایه‌ای، جذب غیر تخصصی معلمان و جبران کمبود نیرو با معلمان بازنشسته، می‌توان گفت؛ چالش بسیار بزرگی وجود دارد که کیفیت آموزشی این نهاد را در معرض افت شدید قرار داده است که پایه‌ی تحصیلی دانش آموزان را با مشکل مواجه نموده است و خود را نمرات امتحانات نهایی و آینده آشکار می‌کند‌.

در بخش وسایل کمک‌آموزشی واقعا نیاز به تدبیر وجود دارد و فقر امکانات کمک آموزشی در افت کیفیت تحصیلی دانش آموزان بسیار اثر گذار است‌.

در مورد کتاب‌های آموزشی مشکل این است که محتواها ضعیف و حجم این محتواهای ضعیف زیاد است و بهبود کیفیت تحصیلی دانش آموزان را با مشکل مواجه می‌کند.

در جای دیگر نیز ما با ورود سیل اتباع سایر کشورها مواجه هستیم که تامین آموزشی آنان، بر روی تامین آموزشی دانش آموزان خودمان تاثیر منفی خود را به جای خواهد گذاشت‌.

روژان: ارزیابی شما از طرح ارزشیابی توصیفی معلمین چیست؟
ماهیت الگوی ارزشیابی کیفی توصیفی به‌گونه‌ای است که مستقل و جدای از فرایند یاددهی- یادگیری دیده نمی‌شود و در واقع جزئی از جریان تدریس و یادگیری است. بنابراین، فرایند اجرای ارزشیابی کیفی توصیفی تابع شرایط و موقعیت‌هایی است که معلم و دانش‌آموزان در آن قرار دارند و دیدگاه و نظر معلم در این مورد تعیین‌کننده است و ارزشیابی، عملی تلفیق‌شده با تدریس و یادگیری است، لذا باید در راهبرد‌های تدریس معلم وارد و در فرایند تدریس معلم آشکار شود. از این رو داشتن دستور‌العملی مشخص، متمایز و دقیق مانند آیین‌نامه ارزشیابیِ الگوی کمّی (امتحانات) ضرورتی ندارد، هر چند نباید منکر نیاز به وجود یک دستور‌العمل جمع‌و‌جور برای برخی جنبه‌های اجرایی آن شد.
ازدیگر سو، با توجه به اینکه زمینه‌ها و شرایط ارزشیابی توصیفی باید فراهم شود این طرح در مناطق کم‌برخوردار و خصوصا روستایی چندپایه طرح شکست خورده‌ای است.

علاوه بر مشکلاتی که اشاره شد سیستم ارزشیابی توصیفی نتوانسته به انتظارات جهت تامین کارکردهای مثبت آموزشی پاسخ مناسبی بدهد و در چالش قرار گرفته است.

با توجه به اینکه زمینه‌ها و شرایط ارزشیابی توصیفی باید فراهم شود این طرح در مناطق کم برخوردار و خصوصا روستایی چندپایه طرح شکست خورده‌ای است.

توجه بیش از پیش به ارودهای فرهنگی، طبیعی و تاریخی، شناسایی و پرورش استعدادهای مختلف دانش آموزان، استفاده از عناصر هنری در آموزش و آماده کردن دانش‌آموزان برای نحوه‌ی تعامل با جهان تکنیکی آینده و بحث تکینگی تکنولوژیک و مبحث لزوم ماندن در کشور و سازندگی و توسعه‌‌‌ی ایران اسلامی نیز می‌تواند در راستای فعالیت‌های پرورشی سازمان معنایابی شود‌.