ورزش؛ بهترین پزشک دنیا

آیا تا به حال کلمه MET به گوشتان خورده است؟ این کلمه مخفف این عبارت است: Metabolic Equivalent Task

هر فعالیت فیزیکی که انسان انجام می‌دهد یک MET خاص دارد و فعالیت مبنا همان هیچ کاری نکردن یا خوابیدن است که MET آن معادل یک است. شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما بدن انسان در هنگام استراحت نیز برای حفظ فعالیت‌های پایه و هموستاز بدن کالری می‌سوزاند. هرچه شدت فعالیت فیزیکی که انسان انجام می‌دهد بیشتر باشد، MET آن فعالیت نیز بالاتر است. بسیاری از مقالات و کتاب‌های نوین حوزه پزشکی نشان داده‌اند به ازای هر یک ساعت فعالیتی که MET بالاتر از 10 داشته باشد (در هفته) احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف تا درصد زیادی کاهش می‌یابد. برای مثال احتمال ابتلا به برخی بیماری‌های تحلیل برنده سیستم اعصاب مرکزی تا 17 درصد کاهش می‌یابد. همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی تا 23 درصد، و احتمال ابتلا به دیابت نوع دو تا 26 درصد کاهش می‌یابد. حال چه فعالیت‌هایی MET بالاتر از 10 دارند. از جمله آن‌ها می‌توان به دویدن، شنا، طناب زدن و بسیاری دیگر از ورزش‌های هوازی اشاره نمود. در واقع شما با انجام چهار ساعت ورزش هوازی در هفته یا نیم ساعت در روز بدن خود را در برابر بسیاری از بیماری‌ها بیمه می‌کنید.

اما ورزش چگونه چنین اثر شگفت‌انگیزی بر بدن می‌گذارد؟ در ورزش تمام سیستم‌های بدن درگیر می‌شوند و از طرق مختلفی این محافظت بدنی به وجود می‌آورند. اما در اینجا فقط به شرح مختصر یکی از موارد بالا که همان محافظت عصبی ورزش است اکتفا می‌کنیم. ورزش میوسیت‌های عضلات اسکلتی را تحریک به رهاسازی میوکین‌های مختلفی می‌کند که خاصیت ضدالتهابی دارند و سبب مهار نسبی فعالیت میکروگلیاها می‌شود. بعلاوه، ورزش سبب سنتز و رهاسازی هیت‌شاک پروتئین‌هایی می‌شود که خاصیت محافظت‌کنندگی عصبی دارند. با ورزش سطح لپتین افزایش پیدا می‌کند، عملکرد سیستم گلیمفاتیک مغز که سموم را حذف می‌کند بهبود می‌یابد و سطح آنتی‌اکسیدان‌های بدن بالا می‌رود.

در زندگی انسان کمتر چیزی همپای سلامتی اهمیت دارد، به همین دلیل فکر می‌کنم بهانه «نداشتن وقت برای ورزش کردن» چندان منطقی و قابل قبول نیست. چطور انسان برای سلامتی خود در هفته چهار ساعت وقت اختصاص ندهد؟ در واقع انسان نباید به ورزش به عنوان یک فعالیت موقت برای رسیدن به تناسب اندام یا گذراندن وقت نگاه کند. ورزش باید تبدیل به یکی از عادات انسان در زندگی شود و آن را به عنوان یک فعالیت سالم در سبک زندگیش قرار دهد، همان‌گونه که کار می‌کند، می‌خوابد، غذا می‌خورد و لباس می‌پوشد. البته ورزش کردن در کنار رعایت رژیم غذایی و پرهیز از عادات غذایی ناسالم اثر به مراتب بهتری دارد. در این خصوص در شماره‌های بعدی بیشتر صحبت خواهیم کرد. با آرزوی سلامتی.