تبخال؛ بیماری خطرناک اما خاموش؟

اعمال انسان همانند پرتاب سنگ در داخل استخر است. آب را آشفته می‌کند و حلقه‌های آن به سمت بیرون گسترده می‌شوند؛ اما پس از مدتی آب ساکن می‌شود و اثری از سنگ باقی نمی‌ماند. حافظه انسان مانند همان آب است؛ وقتی زمان کافی گذشت، شما و کاری که کرده‌اید فراموش می‌شوید

تبخال تناسلی، یک عفونت شایع مقاربتی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد می‌شود. مقاربت جنسی اصلی‌ترین راه انتقال این ویروس است. بعد از عفونت اولیه، ویروس تا ابد در بدن باقی می‌ماند و ممکن است سالی چندبار مجددا عود کند.

این بیماری می‌تواند منجر به درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی شود.

گاهی برخی از افراد هیچ علائمی از این بیماری ندارند. در صورت ابتلا به عفونت، حتی اگر زخمی قابل مشاهده نباشد، قابلیت انتقال به دیگران وجود خواهد داشت.

هیچ درمانی برای تبخال تناسلی وجود ندارد؛ اما، مصرف برخی از داروها می‌تواند منجر به کاهش علائم شود و خطر انتقال به دیگران را کاهش دهد.

این عفونت باعث ایجاد تاول‌هایی می‌شود که دردناک و آبدار هستند و اگر بترکند، مایعی عفونی از آنها خارج می‌شود. حدود 16٪ افراد 14 تا 49 سال به تبخال تناسلی مبتلا هستند.

تبخال تناسلی گاهی اوقات باعث درد، خارش و ایجاد زخم در نواحی تناسلی می‌شود. با اینحال ممکن است فرد مبتلا هیچ علامتی نداشته باشد. تبخال تناسلی یک بیماری به شدت مسری است و فرد آلوده‌ی بدون علامت هم ناقل بیماری است.

این بیماری لاعلاج است، با این حال با مصرف دارو می‌توان علائم را تسکین داد و احتمال انتقال آن به دیگران را کم کرد. کاندوم هم می‌تواند از انتقال عفونت تبخال تناسلی جلوگیری کند.

استفاده از کاندوم نیز از گسترش عفونت تبخال تناسلی جلوگیری می‌کند. به یاد داشته باشید که این بیماری را با زگیل تناسلی اشتباه نگیرید.

اکثر افراد مبتلا به HSV به دلیل عدم وجود یا خفیف بودن علائم، نمی‌دانند که به این بیماری مبتلا هستند. در صورت وجود علائم، ممکن است بیمار ۲ تا ۱۲ روز بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس علائم را شاهد باشد که این نشانه‌ها به شرح زیر است:

- احساس درد یا خارش

ممکن است تا زمانی که عفونت برطرف نشود، در ناحیه تناسلی احساس درد و حساسیت داشته باشید.

برجستگی یا تاول‌های کوچک سفید و قرمز

چنین موردی ممکن است از چند روز تا چند هفته پس از عفونت ایجاد شود.

- زخم

زخم هنگام تاول زدن، ترشح یا خونریزی ایجاد می‌شود. گاهی بیمار هنگام ادرار کردن احساس درد دارد.

- گال

در این حالت پوست زخم و پوسته‌پوسته می‌شود. در طی شیوع ابتدایی این بیماری، امکان ایجاد علائم مشابه با آنفولانزا مانند تورم غدد لنفاوی در کشاله ران، سردرد، درد عضلانی و تب وجود دارد.

- تغییراتی در محل ایجاد علائم

زخم در قسمتی ایجاد می‌شود که عفونت وارد بدن شده است. اگر زخم را لمس کنید و در قسمت دیگری از بدن به‌طور مثال به چشم بزنید، منجر به گسترش عفونت خواهد شد.

آقایان و خانم‌ها در چنین قسمت‌هایی ممکن است به دلیل تبخال تناسلی دچار زخم شوند:

- باسن و ران

- مقعد

- مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار از مثانه به بیرون تخلیه می‌شود)

- دهان

امکان ایجاد زخم در خانم‌ها، در چنین قسمت‌هایی وجود دارد:

- واژن

- اندام تناسلی خارجی

- دهانه رحم

در آقایان نیز امکان ایجاد زخم در این قسمت‌ها وجود دارد:          

- آلت تناسلی

- کیسه بیضه

تبخال تناسلی در هر فردی به شکل متفاوت ایجاد می‌شود. علائم ناشی از این بیماری ممکن است مدتی وجود داشته باشند و در برخی مواقع برطرف شود. برخی طی سال در قسمت‌های مختلفی از بدن دچار علائم می‌شوند.

گاهی بیماران در طول عود این بیماری یا کمی قبل از ایجاد زخم‌ها چنین علائمی را شاهد هستند:

- سوزش، سوزن سوزن شدن و خارش در قسمتی که عفونت برای اولین بار وارد بدن شده است؛

- احساس درد در ناحیه کمر، باسن و پاها وجود دارد.

به‌طور کلی عود بیماری از شیوع اولیه درد کمتری دارد و زخم‌ها سریع‌تر بهبود پیدا می‌کنند.

دو نوع عفونت ویروس هرپس سیمپلکس می‌تواند منجر به تبخال تناسلی شود:

HSV-1

در این نوع، بیمار دچار زخم سرد یا تبخال در اطراف دهان می‌شود. HSV 1 در اغلب مواقع از طریق تماس پوست با پوست انتقال می‌شود.

با این حال در حین رابطه جنسی دهانی، امکان انتقال به ناحیه تناسلی وجود دارد. عود این بیماری بسیار کمتر از عفونت HSV-2 است.

HSV-2

نوع دوم منجر به تبخال تناسلی در بیمار می‌شود و از طریق تماس جنسی و تماس پوست با پوست منتقل خواهد شد. HSV-2 بسیار رایج و مسری است، چه زخم به‌صورت باز و چه به صورت بسته باشد.

از آنجا که ویروس در خارج از بدن به سرعت از بین می‌رود، غیر ممکن است از طریق تماس با توالت، حوله یا سایر اشیا مورد استفاده فرد آلوده انتقال پیدا کند.

تبخال تناسلی دهانه رحم

تبخال شبیه به تاول یا تبخال است. امکان ایجاد این عارضه در خانم‌ها در داخل واژن، رحم یا روی پوست خارج از واژن وجود دارد. گاهی دهانه رحم را نیز درگیر می‌کند.

اگر تاول‌ها یا زخم‌ها عفونی شوند، منجر به التهاب دهانه رحم می‌شود و باعث ایجاد علائمی مانند درد در حین رابطه جنسی، ترشحات غیر طبیعی واژن یا خونریزی غیر طبیعی خواهد شد.

از علائم این عارضه می‌توان به تاول‌های ریز پر از مایع روی فرج و دهانه واژن اشاره کرد. در این مواقع تاول‌ها پاره شده و در نهایت منجر به زخم‌های دردناک می‌شود. در اکثر خانم‌ها، التهاب دهانه رحم رخ می‌دهد.

خطر ابتلا به تبخال تناسلی در چنین مواقعی افزایش پیدا می‌کند:

جنسیت

خانم‌ها بیشتر از آقایان دچار تبخال تناسلی می‌شوند. این ویروس به راحتی از مردان به زنان از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود.

داشتن شریک جنسی متعدد

افرادی که شریک جنسی متعدد دارند، در هر رابطه، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.

تبخال تناسلی چه عوارضی دارد؟

عوارض مرتبط با تبخال تناسلی شامل موارد زیر است:

سایر عفونت‌های مقاربتی

خطر ابتلا به زخم‌های تناسلی، احتمال انتقال یا ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی از جمله ایدز را افزایش می‌دهد.

عفونت نوزادان

امکان آلوده شدن نوزادانی که از مادران آلوده به این بیماری متولد می‌شوند، وجود دارد. چنین مشکلی می‌تواند منجر به آسیب مغزی، کوری یا مرگ نوزادان تازه متولد شده شود. به این مادران زایمان طبیعی پیشنهاد نمی‌شود.

مشکلات مثانه

در برخی موارد زخم‌های ناشی از تبخال تناسلی می‌تواند منجر به التهاب در اطراف مجرای ادرار شود. در صورت ایجاد تورم در مجرای ادرار ممکن است چند روز بسته شود و برای تخلیه نیاز به قرار دادن کاتتر باشد.

مننژیت

در موارد نادر، عفونت HSV منجر به التهاب غشا و مایع مغزی نخاعی و نخاع (مننژیت) می‌شود.

التهاب رکتوم (پروکتیت)

گاهی ممکن است تبخال تناسلی منجر به التهاب پوشش داخلی راست روده شود.

تبخال تناسلی چگونه منتقل می‌شود

این عارضه به‌راحتی از تماس پوست به پوست با فردی که این ویروس را دارد، منتقل خواهد شد. با داشتن رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فردی که مبتلا به عفونت است، تبخال تناسلی منتقل می‌شود.

حتی اگر رابطه کاملی نیز نداشته باشید، امکان انتقال از تماس پوست به پوست وجود دارد.

- بوسیدن فرد آلوده

- استفاده از وسایل مشترک آلوده که به خوبی شسته نشده‌اند.

- تماس با ناحیه تناسلی فرد آلوده که دارای تبخال تناسلی است و حتی بدون دخول نیز امکان آلوده شدن وجود دارد.

آیا راهی برای جلوگیری وجود دارد؟

جهت پیشگیری از تبخال تناسلی، نکاتی همانند جلوگیری از عفونت‌های قابل انتقال از راه جنسی توصیه می‌شود. در حقیقت باید اطمینان حاصل کنید که شریک جنسی شما هیچ عفونتی نداشته باشد.

همچنین باید هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید. در صورت شیوع تبخال در ناحیه تناسلی از رابطه جنسی خودداری کنید.

اقدامات احتیاطی در دوران بارداری

اگر باردار هستید و می‌دانید که تبخال تناسلی دارید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است به توصیه پزشک لازم باشد که داروهای ضد ویروس تبخال را در اواخر بارداری شروع کنید تا از شیوع آن هنگام زایمان جلوگیری شود.

در صورتی که مادر شیوع بالایی هنگام زایمان داشته باشد، پزشک برای جلوگیری از خطر انتقال به نوزاد، انجام زایمان سزارین را به مادر پیشنهاد خواهد کرد.

تبخال تناسلی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک معمولا با توجه به معاینات فیزیکی و بررسی نتیجه برخی از آزمایشات، تبخال تناسلی را تشخیص خواهد داد. این آزمایشات به شرح زیر است:

کشت ویروس

در این آزمایش از زخم و بافت نمونه‌برداری می‌شود تا جهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده شود.

آزمایش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز

در این آزمایش، DNA نمونه خون، مایع زخم یا نخاع مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس DNA را جهت تعیین وجود HSV و تعیین نوع این ویروس مورد بررسی قرار می‌دهند.

آزمایش خون

در این آزمایش نمونه‌ای از خون شما جهت بررسی آنتی‌بادی‌های HSV گرفته می‌شود و به تشخیص عفونت تبخال تناسلی کمک می‌کند.

تبخال تناسلی در کشاله ران

برخی از عفونت‌های مقاربتی (STI) باعث ایجاد تورم غدد لنفاوی و ایجاد توده‌هایی در کشاله ران می‌شود. یکی از موارد احتمالی که نیاز به بررسی دارد، تبخال تناسلی است

تبخال تناسلی چگونه درمان می‌شود؟

هیچ درمانی برای تبخال تناسلی وجود ندارد،  استفاده روزانه از داروهای ضد ویروسی می‌تواند از شیوع بیماری جلوگیری کند و احتمال سرایت آن را به دیگران کاهش دهد.. تنها جهت کنترل این بیماری ممکن است پزشک داروهایی را برای بیمار تجویز کند:

- کمک به بهبود زخم‌ها در شیوع اولیه

- کاهش شدت و مدت علائم هنگام شیوع مکرر

- کاهش دفعات عود بیماری

- به حداقل رساندن شانس انتقال تبخال تناسلی

داروهای ضد ویروسی که ممکن است برای بیماران تجویز شود به شرح زیر است:

- آسیکلوویر

- والاسیکلوویر

- فامسیکلوویر

- هنگام استحمام یا دوش گرفتن با آب گرم از شوینده‌های ملایم استفاده کنید.

- محل آلوده شده را همیشه تمیز و خشک نگه دارید.

- از لباس‌های نخی گشاد در منزل استفاده کنید.

- از قرار گرفتن در معرض گرما یا آفتاب مستقیم خودداری کنید.

- به‌طور مکرر استحمام کنید.

- از صابون‌های معطر یا دوش واژینال خودداری کنید.

انتقال تبخال تناسلی از زن به مرد

خوب است بدانید که عفونت HSV-2 در بین خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است. چنین آماری به این دلیل است که امکان انتقال عفونت تناسلی از مردان به خانم‌ها راحت‌تر از خانم‌ها به آقایان است.

در واقع در طول رابطه جنسی آقایان راحت‌تر به شریک جنسی خود یعنی خانم‌ها منتقل می‌کنند.

آیا تبخال تناسلی خطرناک و واگیردار است؟

تبخال تناسلی کشنده نیست و هیچ مشکل جدی برای سلامت ایجاد نمی‌کند. با این حال طغیان تبخال وضعیتی آزاردهنده و دردناک است و اولین شیوع بیشترین ناراحتی را به همراه می‌آورد. در بیشتر موارد، طغیان بیماری به مرور زمان کمتر می‌شود و در نهایت هم به طور کامل متوقف می‌شود. بنابراین حتی اگر به ویروس هرپس مبتلا باشید، تبخال‌ها هر روز همراه شما نیستند.

تبخال تناسلی به شدت واگیردار است و از زمان ظهور اولین علائم (گزگز و خارش) تا زمان بهبود کامل زخم‌ها، به دیگران منتقل می‌شود. این ویروس، حتی زمانی که فرد هیچ علامتی ندارد هم مسری است.

در این مرحله عامل بیماری‌زا به سمت گره‌های عصبی نخاع حرکت می‌کند و طی یک بازه‌ی زمانی نامعلوم نهفته باقی می‌ماند. طی این مدت فرد هیچ نشانه‌ای از بیماری را بروز نمی‌دهد اما می‌تواند بیماری را به افراد دیگر انتقال دهد.

اکثر مبتلایان به تبخال تناسلی وارد مرحله‌ی عود ویروس هرپس می‌شوند. در این مرحله ویروس‌هایی که در گره‌های نخاعی هستند، به سطح پوست برمی‌گردند و به این ترتیب زخم‌ها مجدداٌ روی پوست ظاهر می‌شود. لزوماٌ زخم‌ها در همان محل‌هایی که قبلاً زخم بوده ایجاد نمی‌شود و ممکن است مناطق دیگری از بدن درگیر شود.

اولین دوره از بروز ویروس تبخال طولانی است و طی دوره‌های عود معمولاً دوره‌ها کوتاه‌تر و فاصله‌ی زمانی بین آن‌ها هم کمتر می‌شود. استفاده از داروهای ضد ویروسی می‌تواند فاصله‌های بین دوره‌ها را زیاد و شدت علائم در هر دوره را کم می‌کند.

عود کردن یکی از واکنش‌های طبیعی ویروس تبخال تناسلی است به طوری که انتظار می‌رود فرد مبتلا در طی یک سال چند مرتبه دچار عود شود.

کسانی که در معرض خطر ابتلا به تبخال تناسلی هستند؟

- افرادی که مبتلا به نقص سیستم ایمنی هستند.

- خانم‌ها و آقایانی که سابقه‌ی ابتلا به تبخال تناسلی زنان یا مردان دارند و کسانی که به بیماری‌های مقاربتی دیگر مبتلا شده‌اند.

- کسانی که شرکای جنسی متعدد دارند.

- مردان همجنس‌گرا که روابط جنسی محافظت نشده دارند.

هیچ درمانی و راهکاری برای خارج کردن این عارضه از بدن وجود ندارد. با این حال مصرف روزانه داروهای ضد ویروسی از شیوع بیماری جلوگیری می‌کند یا احتمال آن را کاهش می‌دهد.

همانطور که گفتیم این عارضه باعث ایجاد تاول‌ها و زخم‌های دردناک در ناحیه تناسلی و اطراف آن می‌شود. در واقع علاوه بر سوزش، برخی احساس درد نیز دارند.

امکان ایجاد این عارضه در کودکان وجود دارد؛ اما بسیار کمتر از بزرگسالان است. در صورت مشاهده کودک مبتلا به زخم تناسلی باید احتمال هرپس سیمپلکس در نظر گرفته شود.

توصیه می‌شود در هر بار داشتن رابطه جنسی از کاندوم لاتکس استفاده کنید. همچنین در صورت داشتن تاول یا زخم در نواحی ذکر شده باید از هر نوع رابطه جنسی دهانی، واژینال و مقعدی خودداری کنید.

این نکته را در نظر داشته باشید که استفاده از کاندوم فقط آن ناحیه را پوشش داده و از آن قسمت محافظت می‌کند. مطمئن‌ترین راه، خودداری از رابطه جنسی با افراد مبتلا به تبخال تناسلی است.

حدود ۱۶ درصد از آمریکایی‌های بین ۱۴ تا ۴۹ سال به تبخال تناسلی مبتلا هستند که آن را به یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی تبدیل می‌کند بیش از ۸۵ درصد از مبتلایان به اچ‌اس‌وی-۲ از عفونت خود بی اطلاع هستند تقریباً ۷۷۶ هزار نفر در ایالات متحده هر سال به عفونت‌های جدید تبخال مبتلا می‌شوند

آزمایش‌ها برای تبخال تناسلی به‌طور معمول در غربالگری بیماری‌های آمیزشی گنجانده نمی‌شود.

 بازیگران جنسی از نظر ایدز، کلامیدیا و سوزاک با یک پنل اختیاری از آزمایش‌ها برای هپاتیت ب، هپاتیت سی و سیفلیس غربالگری می‌شوند، اما تبخال تناسلی جزو آن نیست. آزمایش تبخال تناسلی بحث‌برانگیز است زیرا نتایج همیشه دقیق یا مفید نیستند. اکثر کارگران و بازیگران جنسی در مقطعی از شغل خود (چه از محافظت استفاده کنند یا نه) به تبخال تناسلی مبتلا می‌شوند.

خیر. محققان امیدوار هستند که بتوانند به تولید یک واکسن با کارایی بالاتر بپردازند. آن‌ها آزمایشات لازم در خصوص مراقبت از برخی گروه‌های خاص در برابر عفونت هرپس را انجام داده‌اند اما تحقیقات‌شان به پایان نرسیده است.

به عنوان مثال در یک گروه از لیزر به عنوان یک بخش از فرآیند واکسیناسیون استفاده شده است. هدف از کاربرد لیزر، فعال کردن سلول‌های ایمنی در لایه‌های مختلف پوست است.

محققان در فرآیند تولید واکسن تبخال تناسلی با محدودیت‌های مختلفی مواجه هستند. مهمترین محدودیت آنها این است که هیچ گونه الگوی حیوانی خاصی برای آزمایش واکسن وجود ندارد. موش و خوکچه‌های هندی نیز به ویروس هرپس آلوده می‌شوند اما آلودگی آن‌ها با نوع عفونت انسانی کامل متفاوت است. به این ترتیب واکسنی که نتایج خوبی را در این حیوانات به وجود می‌‌آورد با موفقیت در نمونه‌های انسانی همراه نیست.

ارزیابی و بررسی واکسن تبخال تناسلی در نمونه‌های انسانی نیز به دلایل مختلفی با مشکلات مواجه شده است.

احتمال بروز علائم آلودگی در دوران بارداری یا آلوده شدن به ویروس اچ آی وی در این افراد بسیار بالا است. به همین دلیل تولید واکسن تبخال تناسلی اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است. خوشبختانه روش‌های دیگری برای پیشگیری از انتقال ویروس هرپس وجود دارد و همه افراد می‌توانند با دوری کردن از راه‌های انتقال ویروس یا استفاده از وسایل محافظ از آلوده شدن خود جلوگیری کنند.

اصلی‌ترین عوامل محرک تبخال تناسلی شامل موارد زیر است:

- نوشید‌ن الکل

- سیگار کشید‌ن

- اشعه ماوراء بنفش

- پوشید‌ن لباس تنگ

- اصطکاک در ناحیه تناسلی

معمولاً تبخال دهانی نسبت به تبخال دستگاه تناسلی کمتر دردناک است و در فرد خیلی احساس بیماری ایجاد نمی کند. تبخال دهانی باعث ایجاد جای زخم تبخال روی لب یا اطراف دهان می‌شود که تبخال‌های سرماخوردگی یا تبخال‌های تب گونه نامیده می‌شوند. همچنین ممکن است فرد آلوده شده تبخال‌هایی در دهان خود داشته باشد، با این حال این حالت فقط در اولین دفعات بروز علائم عفونت اتفاق می‌افتد.

تبخال‌های سرماخوردگی چند هفته طول می‌کشد و سپس به طور خود به خودی از بین می‌روند. این تبخال‌ها ممکن است هفته‌ها‌، ماه‌ها یا سال‌ها بعد دوباره ظاهر شوند. تبخال‌های سرماخوردگی آزار دهنده هستند، با این حال معمولاً در کودکان و بزرگ‌سالان بی‌ضرر هستند - هرچند که برای نوزادان تازه متولد شده بسیار خطرناک هستند.

تبخال توسط دو ویروس متفاوت اما مشابه ایجاد می‌شود: ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) و ویروس هرپس سیمپلکس نوع 2 (HSV-2). هر دو نوع این ویروسها می‌توانند در لبه‌های مهبل، مهبل (واژن)، دهانه رحم، مقعد، آلت مردانه، کیسه بیضه، باسن، قسمت داخلی ران، لب، دهان، گلو و به ندرت در چشم، باعث ایجاد جای زخم تبخال شوند.

هرپس نئوناتال (تبخال نوزادی) زمانی رخ می‌دهد که نوزاد حین زایمان و در تماس با دستگاه تناسلی در معرض هرپس (هرپس نوع1 و هرپس نوع2) قرارگیرد. هرپس نئوناتال (هرپس نوزادی) نادر است، اما مشکل خطرناکی است که می‌تواند منجربه ناتوانی‌های نورولوژیک یا مرگ شود. احتمال انتقال HSV به نوزاد در زنانی که قبل از باردارشدن تبخال واژن داشته‌اند، کم است. خطر ابتلا به هرپس نئوناتال (تبخال نوزادی) در مواردی که مادر در ماه‌های پایانی بارداری دچار عفونت هرپس (HSV) شود، بالا است و دلیل آن این است که در ابتدای ابتلا به عفونت، میزان هرپس (HSV) در دستگاه تناسلی زیاد است.

عود مجدد علائم تبخال تناسلی دردناک بوده و این عفونت باعث فشارهای روانی و اجتماعی می‌شود. این عوامل می‌تواند کیفیت زندگی فرد و رابطه‌ی جنسی وی را تحت‌تأثیر قراردهد. بااین‌حال، به‌مرورزمان، اکثر افراد مبتلا به هرپس، به زندگی با این عفونت عادت‌می‌کنند.

همیشه باید رابطه جنسی محافظت شده داشته باشید، به‌طور مثال هنگام رابطه باید از کاندوم استفاده کنید. استفاده از کاندوم به جلوگیری از ابتلا به هر گونه بیماری مقاربتی مانند تبخال تناسلی کمک می‌کند.

در حال حاضر هیچ درمانی برای تبخال تناسلی وجود ندارد. خوشبختانه این بیماری با مصرف دارو و دقت به برخی از نکات کنترل می‌شود. معمولا تبخال تناسلی به‌صورت خاموش در بدن باقی می‌ماند تا زمانی که عاملی منجر به شیوع بیماری شود.

شیوع این بیماری ممکن است زمانی رخ دهد که دچار استرس، بیماری یا خستگی می‌شوید. به‌طور کلی پزشک یک برنامه درمانی برای شما در نظر می‌گیرد که بتوانید این بیماری را تا حدی کنترل کنید.