در روزهایی که آتش چهارطرف جنگلهای مریوان را در بر گرفته بود فعالان زیستمحیطی دوباره با دستان خالی به جنگ آتش آمدند تا نگذارند میراث آیندگان قربانی قهر طبیعت شود.
آتش به جان زاگرس افتاده است و شعلههای آتش همچنان قد میکشند؛ از غربیترین تا شرقیترین نقطه این خطه سرسبز همچنان ستونهای دود و زبانههای آتش است که به آسمان بلند شده است.
فعالان مردمی و زیستمحیطی با دستان خالی به پیشواز اطفای حریق میشتابند. سنجابها و لاکپشتها و گونههای جانوری همچنان در آتش میسوزند.
زاگرس همچنان شهدای سبز تقدیم میکند؛ شهدایی که چندین سال گذشته در مریوان و پاوه در میان شعلههای آتش پرکشیدند.
گویا نَفَسِشان به جنگلهای زاگرس بند است؛ همراهان این شهدا به خاطر بیمبالاتی مسئولین، چندین سال قهر را در پیش گرفتند اما امسال، این انجمنهای مردمی قهر را شکست و دوباره به میدان بازگشتند.
در روزهایی که آتش چهارطرف جنگلهای مریوان را در بر گرفته بود فعالان زیستمحیطی دوباره با دستان خالی به جنگ آتش آمدند تا نگذارند میراث آیندگان قربانی قهر طبیعت شود.
امکانات سازمان حفاظت از جنگلها و مراتع گویا برای این زاگرس نشینان غریب بسیار محدوداست؛ بهانه آنان مانند همیشه کمبود اعتبار است. در صورتیکه دولت موظف به پرداخت هزینه این کار شده است اما از پرداخت آن شانه خالی نموده است.
بیایید همگی صدای زاگرس باشیم؛ زاگرس در آتش میسوزد و داغ سنجابها و لاکپشتها همچون زخمی ناسور بر دل ما نشسته است.
مدیریت پایدار جنگل توسط اکثر بومیان و نیروی کاردانش محلی و انجمنهای مردمی در حفاظت از این منابع خدادادی در مقابل اندک سودجویان محلی بسیار ارزشمند است. اکوسیستم منطقه علیالخصوص مریوان در حال دگرگونی و تصرفات سودجویان است. تالاب زریبار هر روزه کوچک و کوچکتر میشود؛ چهار طرف آن را محاصره کردهاند گویا همقَسَم شدهاند تا نابودی این نگین آبی سر از پا نشناسند. سفرههای آبی زیرزمینی زریبار درحال خالی شدن میباشد. خانههای مسکونی و ویلاهای دولتی و شخصی، دریاچه را در حالت تنگنا قرار داد است. گونههای پرندگان مهاجر گویا دیگر جای امنی در زریوار ندارند و به این دیار غریب نمیآیند. نیزارها در کل ششهای زریبار مورد هجمه و آتش سوزی به خاطر تصرف در سایه سکوت مسئولین قرار گرفتهاند.
تنها راهکار برای جلوگیری از تصرفات این تالاب حفر یک کانال در چهار طرف و حریم زریوار با هزینه بسیار ناچیز است که دولت، آن را هم دریغ میکند.
در رهیافت مدیریت جنگلها براساس مفهوم توسعه پایدار قرارگرفته است که به کارگیری جوامع محلی نقش مهمی در مدیریت منابع طبیعی دارند؛ در این بازه رهیافت مولفههای اجتماعی شامل مذاکره و گفتمان در باره چالشهای میدان و حضور به موقع و اهداف مدیریتی اهمیت خاص خود را میتواند داشته باشد.
با مطالعات پژوهشی منطقهای میتوان از خطرات نابودی بیش از پیش جنگلهای زاگرس جلوگیری کرد. برگزاری کلاسهای آموزشی در روستاهای زاگرنشین میتواند نقش زیادی در حفظ و معرفی ارزش این جنگلها داشته باشد.
باید با فرهنگسازی ساکنان این خطه را از وابستگی خانوارها به جنگل نجات داد. بسیاری از ساکنان بومی منطقه درامدی جز اندک دامداری و کشاورزی ندارند. وابستگی آنها به علوفه درختی و هیزم و محصولات فرعی از نوع مصرف درختان بلوط از تهدیدهای جدی جنگلها در زاگرس است.
با برنامهریزیهای دقیق و تدوین استراتژی جدیدتری بهرهبرداری علمی از جنگل و پایداری فروش توسط جوامع زاگرسنشین باید جایگزین روشهای سنتی کنونی شود. مردم بومی را باید هرچه بیشتر از این وابستگی دور کرد. ایجاد اشتغال پایدار میتواند فقر را کاهش دهد و به همان میزان از فشار بر جنگلها بکاهد چون این جوامع به خاطر محدودیتها و نیازها همیشه جنگلها را منبع درامد خود در نظر گرفتهاند.
درختان بینمونه بلوط در زاگرس نمونههای بارزاز جنگلهای خدادادی در خاور میانه هستند که در گوشهگوشه این دیار هر روز به بهانهای مورد هجمه قرار میگیرند. نمونه بارز آن تخریب جنگلهای کوسالان و نابودی زیستگاه کل و بز در دورترین و بالاترین نقطه کوسالان است که فقط میتوانیم تماشاگر باشیم.
محیط زیست در این منطقه به معنای واقعی نابود شده است.
زاگرس دیگر خواب آرامی ندارد. حال پریشان زاگرسنشینان از بیلطفی مسئولان است.
جنگلهای زاگرس هر روز بیشتر از دیروز کوچک و کوچکتر میشوند. زاگرس آتشین نالان و گریان است؛ انگار در گوشاگوش این جهان هستی کسی صدایش را نمیشنود. فعالین زیستمحیطی از بیمهری مسئولان منابع طبیعی و زیست محیطی منطقه زاگرسنشین علیالخصوص مریوان و سروآباد همیشه سرسبز خسته شدهاند؛ خسته از پا به فرار رو به جلو گذاشتن آنان با شعارهای تو خالی.
مسئولین این دیار سبز، تنها زورشان به زغالفروشی میرسد که در وسط جنگل چندگونی زغال را جهت معیشت خانوادهاشان آن هم با هیزمهای خشک جنگلی جمعآوری نموده است و در قاچاق و تاراج جنگلهای زاگرس به مناطق دیگر چشم خود را فرو بسته و به نظاره نشستهاند.
امیدواریم انجمنهای مردمی و دولتمردان بیش از پیش به فکر این خطه سرسبز زاگرس از کوردستان و کرمانشاه گرفته تا کهکیلویه و بویراحمد باشند و نگذارند این منابع خدادای بیشتر از این از بین برود.
آدرس کوتاه خبر: