تەمەنی منداڵی بەخەمی نەخۆشی شێرپەنجەی دایکی ئازیزیان و نەخۆێندەواری خۆیان دەسپێدەکا.
بێوەر. س.م:کۆمەڵگای کوردواری لە مێژەوە تابە ئەمڕۆ تەژی له ژنانێ بووە کە هەریەک بەجۆرێ هێمایەک بوونە بۆ کۆڵنەدان وتێکۆشانی زیاتر کە بەداخەوە ناوی زۆرێک لەو ژنانە تۆمارنەکراوە و ئەو چیرۆک وبەسەرهاتە پڕلە شانازیەیان لە ناو چووە و ئەوەش ماوە بەکەم وکۆڕیەکی زۆرە باسی لێوە کراوە و هەروەها بەهۆی زاڵ بوونی ڕێسای پیاوسالاریش لە کۆمەڵگا، بەوجۆرەی کە شایانی بایەخ پێدان بوونە، گرنگیان پێنەدراوە و زۆرێک لەو بەسەرهاتانە پەراوێزخراون هەربۆیەئەمجارەش خامەمان بەرەو چەمی ژاوەرۆ هێناوەتە گەڕ و پەڕەی دڵمان بە ناسینی خاتوونێک لە ئاوایی پایگلان دەڕازێنینەوە، خاتوونێک کە بێ ئەوەی ڕووی کردبێتە قوتابخانەکان تەنیا بەهەوڵ وتەقالا وکۆڵ نەدانی خۆی فێری نووسین وخۆێندنی فارسی و سۆرانی و هەورامی بووە:
خاتوون مەهین حەمزە
خاتوون مەهین حەمزە کچی خاتوون شەهین عەزیزی و کاک حەسەن حەمزە لە 5ی سەرماوەزی 1365ی کۆچی هەتاوی لە پای گۆڵان لە ئاوایی پایگەلان سەربەشارستانی سەوڵاوا چاوی بە ژیان هەڵێناوە.
تەمەنی منداڵی بەخەمی نەخۆشی شێرپەنجەی دایکی ئازیزیان و نەخۆێندەواری خۆیان دەسپێدەکا. لەو سەردەمەدا کە زۆرێک لە بنەماڵەکان خوێندن وخوێنەواری، کچانیان بەعەیب زانیوە وبە کارێکی ناشرین داناوە ئەم خاتوونەش لەو نەریتە ناشرینە بێبەش نەبووە و خوێندەواری دەبێتە حەسرەتێک بە سەر دڵیەوە و ئەو بیروڕای بنەماڵەیە وەک ئازارێک لە دڵیا هەردەمێنێ و لە پاڵیشیا نەخۆش بوونی دایکی و نەبوونی پاڵپشت و دڵسۆز و هاوڕایەکی تر گوڵی دڵی دەژاکێنێ و بەناچار ئەرکێ زۆرتر وبارێ قورسترله سەر شانی دەنیشێ ودەیکەن به شوانە و بە بینینی هاوڕێیانی خۆی لەحەوشەی قوتابخانە وبێبەشی خۆی لەدەرس و وانە سەد هێندەی تر زامەکانی دەکولێتەوە و ساڵ له دوای ساڵ حەزێک هانی ئەدا کە ڕۆژێک ئەمیش بتوانێ وەک ئەوان بخوێنێ وبنووسێ و ئەو حەزە هەر لە دڵیا چەکەرە دەکات هەر بۆیە وەک خۆی دەڵێت:
«لە تەمەنی دە ساڵان بووم ئەو کاتەی کە دایکم لە نەخۆشخانە بوو، زۆر دڵتەنگ و بێقەرار بووم و هەمیشە پەنام ئەبرد بە قورئانەکە کە دایکم خستبوویە سەر تاقی ماڵەکەمان و منیش ئەمهاوردە خوارەوە و ئەمڕوانی لە وشەکانی و هیچم لێ نەئەزانی و تەنیا دەبووە هێمنایەتی دڵ و دەروونم و هەر بەو بۆنەوە بڕیارم بەخۆ دا بە هەر جۆرێک ببێ باوکم ڕازی بکەم و بچم بۆ کلاسی فێرکاری وانەی قورئان، کە بە گریان و پاڕانەوە باوکم ڕازی کرد و چووم بۆ کلاسی فێرکاری وانەی قورئان بەمامۆستایی خاتوون پەروین ڕەحیمی[مەلاژن،خەڵکی ئاوایی پایگەلان] و لە ڕووی ئەلفبێی قورئانی پیرۆزەوە بەرەبەرە فێری نووسین و خوێندنەوە بووم و بۆ خۆم بەردەوام دەستم کرد بە نووسین وخوێندنەوەی زیاتر کە شوکر بۆ خوا توانیم هەم قورئان خەتم بکەم هەمیش بە جوانی فێری نووسین وخوێندن ببم. و بەجۆرێک تینووی زانست و زانیاری بووم کە هەر ئەو کاتەی کە لە تەمەنی یانزە ساڵان بووم چەند دەفتەری شەست لاپەڕەییم ڕەش کردبوویەوە و لە بیرەوەری و بەسەرهاتە تاڵەکانی ژیانم و دوواتر کاتێ کە زانیم فارسی خوێندن وفارسی نووسین فێر بوومە و ڕانەوستام و کۆڵم نەدا تا بتوانم بەزمانی دایکی خویشم فێری نووسین وخوێندنەوە بم هەر بۆیە لە دەورانێ کە ڤایرۆسی کرۆنا ونەخۆشینێ کەوتبووە ناو کۆمەڵگا و کەس بەجۆرێ هاتووچووی قەرەباڵغی وکۆڕوکووبوونەوە و...نەدەکرد. ئەو ڕۆژانەم بە دەرفەتێ دانا بۆ فێربوونی نووسین وخوێندن بە زمانی کوردیش هەر بۆیەهەوڵم داکەسێک بدۆزمەوە کە لەم بابەتەوە یارمەتیم بدات و لە شوێنێک خاتوونێکی شیرین زمان ودڵسۆزی مەهابادی بەناوی خاتوون دڵنیا ڕەحیمی مامۆستای وانەبێژی زمانی کوردی بوو، هەربۆیە وەک شاگردێک چوومەخزمەتیان و هەم خۆم وهەم کچەکەم هەردووکمان بڕوانامەی ڕێنووسی زمانی کوردیمان گرت و دوواتریش لە گەڵ کوڕەکەم وکچەکەم بڕوانامەی زمانی هەورامیشمان بەشێوەی سەرهێڵ، لە ئەنجۆمەنی ڕۆجیار لە شاری مەریوان وەرگرت.
ئەڵبەت هەر لەو ڕۆژانەشدا کە قوتابیەکان،بەهۆی مەترسی تووشبوون بەنەخۆشینەوە بەرەو قوتابخانەکان نەدەڕۆیشتن منیش وەک زۆربەی دایکان خۆم وانەم بە مناڵەکەم وتووەو لە پاڵ وانەکەی ئەوانیشدا خویچم توانیم وانەگەلی پۆلی پێنج وشەشی سەرەتایی لەگەڵیا بخوێنم و بەبەشداری کردنی خویچم لە تاقیکردنەوەکاندا سەرکەوم و هەر ئەوکاتەش منداڵێکی بێ سەرپەرەست وکەم دەسەڵات، کەهاوڕێی منداڵەکانی خۆم بووە، شوکری خوا توانیومە وەک منداڵەکانی خۆم لەخزمەتیا بم تا ئەویش لە وانەکانی جێ نەمێنێ و هەستی بێ دایکی ئازاری نەدات و دەست لەخوێندن هەڵنەگرێ»
خاتوون مەهین حەمزە ئەمڕۆژانە نیشتەجێ شاری مەریوانە و ئەمیش وەک ژنەکوردێکی ئەدەب دۆست پێ ناوەتە گۆڕەپانی شێعر و بەرە بەرە ماڵی دڵی بە شێعر دەڕازێنێتەوە و شێعرەکانی لە گۆڤاری ئێلکترۆنیکی داوێنی ئارباباش بڵاوکراونەتەوە ئەمەش چەند نموونەیە لە بەرهەمەکانی:
زمســانی ســەردوو دڵ بێقــەراری
زمهـەریــر دڕیـەن بـەرگوو هـەژاری
کرێڵەش کەردەن دەمـەی شـەوانە
هەناسەی سەردش کەردەن بـەهانە
وەروە نیشتێنە دەرەو دەشـت و کۆ
ئیتـر کێ بارۆ عـــەرزە و حـاڵـی تۆ
سپــی پـۆش بیەن شاتەو درەختا
شــانەش دان چێروو ئی بارە سەختا
مــن و درەختــو ســـەرو شـەقامی
پێســە ژەرەژی کـەوتێـنمێ دامی
ئەو نە یاگەی وێش نەمەندەن شادی
منیــچ بــێ باڵــی تــەمــاو ئازادی
حـاڵــش نــاجــۆرەن داری بـێ گەڵا
تاقـەتـش تــاقــەن جە هەور و هەڵا
چون من چـەمـەڕان پەی نـەۆ وەهاری
بەڵکـوو بە ئامــایت وەهــــاری باری.
2.
پاییـــزیچ ئامـا وەنــەم مەپــەرسی؟
دڵ کۆگاو خەمین چەمێ پەڕ هەرسی
نـم نـم مجیـارە هـەرسـی جە چەمام
وەرگێـرش نیـەن هـەسـارەو خـەمـام
وەختــا دووری تــۆ ڕۆحـم بـەر بـارۆ
مـەگـەر حـۆزوورت هـەرسیـم وجـارۆ
چکۆنـی ئـازیــز جـە دڵ ئـازیـزتـەر
پاییز مــەرگێـوەن دووریـت مـەرگێتەر
خێڵخانەی خەمان سەر دان جە ماوام
وێرانـش کەردەن باخـی نـەیـاوام
بـەش سـەرێ دەیـەۆ کۆنە هەواران
خـەزانـی زەردم کەری گـوڵبــاران.
3.
زوانم هەورامی، پایگەلان ماوام
وەروو بەرەیچم هـەورامـی ناوام
تا تەشریف باری بە هەورامیانە
جیـا بـەروو دۆس و بێـگانە
هەناسەم هەورام ئەشقم هەورامان
پارێــزنوو زوانـم بە دڵ و بە گیان
هەورامان ئەشقم هەورام ئێحساسم
هەورامان وێـردوو گرد قسـەو باسم
تا ڕوێ مــەنۆ جـە دڵ هـەناسەم
پایگەلان دڵ و ئەشـق و پێناسەم.
4.
تا بێداروە بی هەست ئەدایانە
دڵ بی بە واران چەم چەمە هانە
زانی تۆ نیمەو گیانوو منەنی؟
تۆ دڵ وەشینی دنیاو خەمانە
مسافێرەکەو نزیکی دڵیم
چەمەڕایم کەردی بەبێ بەهانە
قەدەم ڕەنجەت کەرد ئازیزی گیانی
فەرێحیو وستەن ئی یانەمانە
مانگەو شەوگاروو وەشەسیاییما
دڵ وەشی یانەی بزیە سەمانە
سوورەهەراڵەو هەورامانەکەیم
پێشکەشوو تۆ با شەوبۆ و بۆژانە
یاخوا بەخەیر بەی نووروو چەمەکام
دەک بۆ قوربانەو ئی نیمە گیانە.
5.
ئەگەر ئیجارە بەیۆ،
بە درێژایی هەزاران شەوێ پاییزی
ڕازێ نەدرکیایم هەنێ
ئیندٚەو دانە دانەو
سوورە هەناری
هەرسی نەتکیایم هەنێ،
تۆ بۆرێوە...
پەی ئامای تۆ ,
هەزار ڕەستێ و شێعرێ نەوچیایم هەنێ.
سەرچاوەکان: وتووێژێ لەگەڵ خاتوون مەهین حەمزە
آدرس کوتاه خبر: