ساخت سریال مستوره خانم اردلان تکرار خطا یا جبران تقصیر

نگاه به تاریخ کورد، ارزیابی غنای هویت فرهنگی آنها و نقش این ملت در تکامل فرهنگ و تمدن ملل همجوار بهترین سند برای اثبات این ادعاست که «نظام خلقت سرشت این ملت را از جوهر ناب دانایی، توانایی و اخلاق آفریده» و این همه جلوه بزرگی و بزرگ‌منشی هم برآیند این سرشت است.

فرهنگ متعالی کورد هیچ‌گاه اجازه نداد که زن قربانی قابلیت‌های جنسیتی شده و از دسترسی به منابع قدرت و منزلت محروم شوند به این علت است که بانوان کورد در طول تاریخ پیشتاز زنان دنیا بوده و هستند.

 در شرایطی که زن در سایر فرهنگ‌ها یا «همبستر» بود یا «برده»، زنان کورد به ریاست بر مجلس مشورتی «هه‌نجه‌منه» در هزار سوم و «یانه‌و ژووری» در هزاره دوم قبل از میلاد، فرماندهی در جنگ ماد با آشور و ایرانیان با یونان، مغول، تاتار، اعراب و داعش رسیده و در خلق آثار ادبی، دینی، تاریخی، پزشکی و موسیقی قدرت‌نمایی کرده و می‌کنند.

خلق واژه‌های «هاوژین» به معنای شریک زندگی، «ئافره ت» به معنای آفریننده، «خیزان» به معنای باارزش، «کدبانو» به معنای سالار و «بانو» به معنای سرآمد را برای زنان و بیان ضرب‌المثل‌های نغز در مورد آنان را سند دیگری بر حقانیت ادعا قرار می‌دهم.

یکی از محصولات فرهنگ متعالی کورد ظهور بانو مستوره خانم اردلان اولین زن شاعر ملل خاورمیانه، تاریخ‌نگار دنیا و مفسر قرآن است که در زمانی پا به مدرسه گذاشت که دنیای غیر کورد در اوج بی‌اعتمادی به زنان بود و تمام مدارج علمی را طی و چندین کتاب در حوزه‌های تخصصی خود تالیف کرد که همه آنها اکنون هم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

یکی از انتقادات وارد بر رویکردهای حاکمیتی جمهوری اسلامی توزیع ناعادلانه امکانات و خدمات صدا و سیما و بی‌بهره کردن هویت‌های غیر فارس و خارج از دایره ایدئولوژی غالب می‌باشد که به کار بردن لقب «ملی» برای آن را بی‌اعتبار ساخته است.

اخیرا سازمان صدا و سیما خبر از ساخت فیلم مستوره اردلان داد که نفس کار امری پسندیده است اما نحوه پردازش به واقعیات زندگی این بزرگ‌بانو، استفاده از منابع معتبر در تدوین فیلم‌نامه و به کارگیری عوامل حرفه‌ای در ساخت می‌تواند نیات پنهان و پیدای این فیلم را مشخص و میزان رضایت افکار عمومی و فعالان فرهنگی و سیاسی کورد را تعیین کند.

تجربه فیلم سردار سنجرخان یکی از ناموفق‌ترین اقدامات صدا و سیما برای احقاق عدالت در توزیع منابع و امکانات و تحقق حق کوردها از ظرفیت‌های این نهاد و مستندترین مدرک برای اثبات ملی نبودن این نهاد و رویکردهای سمی نسبت به کوردهاست.

در این فیلم شخصیت اسطوره مقاومت در برابر روس و تاریخ مبارزات ضد استعماری کوردها در دایره جعل و انکار، نمایش داده شد زیرا از یکسو شخصیت عقلایی و پاک سردار شهید را تا حد فردی زن‌باره، بدون سیاست، عصبانی و مشتاق قدرت نشان داده و از سوی دیگر جامعه کورد را خائن، خاک‌فروش و نوکرصفت معرفی و همکاری ایل‌های «مه‌نمی»، «گه-لواخی»، «کلیایی» و «شیوخ سراج‌الدینی» با سردار سنجرخان را انکار کردند.

خبر ساخت این فیلم توانست مورد استقبال کوردها قرار گیرد اما بعد از پخش اعتراض آنها را بلند کرد به طوری که اکنون هم کوردها بر این باورند که هدف اصلی از پخش آن، آسیب رساندن به هویت کوردها و علایق «کوردایه‌تی‌» از طریق بدنام کردن شخصیت‌های کاریزماتیک و ابهام پراکنی در تاریخ این ملت بود.

میزان نارضایتی از این فیلم تا حدی بود که تمام کوردهای دخیل در ساخت این فیلم مورد سرزنش افکار عمومی کورد قرار گرفته و آنها را شریک جرم می‌پندارند.

امید است که صدا و سیما درس‌های عبرت گسترده از فیلم سنجرخان گرفته و اجازه ندهد این تجربه بار دیگر تکرار شود تا هم بیش از این اعتبار خودش را ضایع نکند و موجب افزایش ناامیدی کوردها از آینده سیاسی و شکاف سیاسی بین کورد و حاکمیت نگردد.