همایش هورامان نماد مشارکت اجتماعی در نوروز برگزار شد

همایش "هورامان نماد مشارکت اجتماعی در نوروز" با جمعی از علاقه‌مندان و اساتید دانشگاه، در دانشگاه کردستان برگزار شد.

دکتر قطب‌الدین صادقی در این همایش موضوع نوروز و اساطیر ایرانی را تشریح کرد و گفت: اسطوره، بازتابی از ساختار ذهن بشر است که از ابتدای تولد تا مرگ همراه اوست و از طریق آیین‌ها به شکل نماد در می‌آید که نوروز یکی از این نمادها است. 

صادقی فرهنگ مناطق کردنشین را از بزرگ‌ترین فرهنگ‌ها دانست و نوروز را نزد کردها فرصتی برای بخشش و با هم بودن و شادی دانست. 

هنرمند و استاد دانشگاه گفت: نوروز، روز آفرینش انسان و روزی است که برای یکبار در سال روح مردگان بە زمین باز می‌گردند.  

وی اظهار کرد: یکی از ریشە‌های اساطیری نوروز این است که گفته می‌شود، ‌دادار با ‌اهورا فرق دارد، اهورا خدای منظومه شمسی و ‌دادار خدای کل کائنات است و نباید آن‌ها را بە جای هم بەکار برد.  

وی گفت: اسطوره‌ها به ما می‌گویند رسالت ما انسان‌ها جنگیدن علیە تاریکی، سیاهی، دروغ، جهل و استبداد است و خلقت انسان بدون هدف نیست

صادقی اضافە کرد: خانە تکانی عید نیز در واقع پذیرایی زندگان از روح مردە‌ها است، پس عید نوروز را می‌توان هم روز خلقت انسان و هم روز بازگشت روح مردگان بە زمین دانست.  

وی گفت: استفاده از نارنجک در شب عید را چینی‌ها در دوران قاجار باب کردند. 

صادقی اظهار کرد: وقتی عرب‌ها بە ایران هجوم آوردند، تمام رسم و رسومات ایرانی و کُردی ما را ممنوع و متوقف کردند و برای اولین بار در دوران مامون بود کە قرار شد رسم و رسوم ایرانی و کُردی بار دیگر از سرگرفتە شود که از قضا اولین شب نوروز مصادف با روز چهارشنبە بود و از آن پس ایرانی‌ها چهارشنبە آخر سال را به عنوان چهارشنبە سوری می‌شناسند، این در حالی است کە چهارشنبە سوری ربطی بە ما ندارد و حتی خود کلمە چهارشنبه یک کلمە عبری و سامی است و ایرانی نیست.  

این استاد دانشگاه گفت: کُردها و ایرانی‌ها سفرە هفت سین را می‌چیدند و آرزو می‌کردند کە سفرە ما مثل سفرە زمین سرسبز و با برکت باشد.  

قطب‌الدین صادقی بیان کرد: سبزە بە عنوان برکت و سرسبزی زمین، تخم مرغ بە عنوان نماد حیات و نماد دیگر سفرە هفت سین قرآن بودە است؛ این فرهنگ به ما آدآوری می‌کند که بە رزق و به برکت زمین و کشاورزی هموارە نیازمندیم.  

وی ریشە نوروز را در بعد اجتماعی آن هم حائز اهمیت دانست و افزود: نوروز فرصتی برای باهم بودن، دیدار کردن، بخشیدن و دوست داشتن است.  

صادقی عیدانە را یکی از بزرگترین ویژگی‌های نوروز دانست و عنوان کرد: اما مسئلە‌ای کە در بعد اجتماعی نوروز با کمک گرفتن از نظریە "باختین" پژوهشگر بزرگ روس، کارناوال نوروز است، زیرا مراسم کارناوال فرصتی است تا اقشار پایین و سرکوب شدە جامعە خود را نشان دهند.

وی افزود: یکی از بزرگترین تجلی فرهنگ کُردها در نوروز مراسم "میرمیران است"، در پنج روز آخر سال بە دلیل اینکە هر سال ۱۲ ماە و هر ماه ۳۰ روز دارد، پنج روز باقیماندە را در فارسی "پنجه دزدیده" و عرب‌ها بە نام "خلسە مسترقە" می‌نامند کە در این پنج روز انسان‌ها کاری بە زندگی ندارند و جای همە قانون و رسم و رسومات با هم عوض می‌شود، برای مثال در این پنج روز مردها خانەداری می‌کردند.  

نویسنده، فیلمنامه‌نویس، مترجم، کارگردان تئاتر، استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در فرهنگ نوروزی کُردها، در آن پنج روز مراسمی تحت عنوان "میرمیران" برگزار می‌شود؛ در این مراسم شهر را خالی و حاکم را از شهر بیرون می‌کردند و شهر بە دست افراد بذلە‌گو و مطرب می‌افتاد و آن‌ها نیز در میان خود فردی را به عنوان پادشاه انتخاب می‌کردند، پادشاهی کە در این پنج روز بر تمام شهر حکم می‌کرد و از ثروتمندان شهر پول می‌گرفت و بعد از پایان پنج روز پول‌های جمع‌آوری شدە صرف خرج  و مخارج عروسی، عروس و دامادهای ضعیف و تهی دست می‌شد.  

قطب‌الدین صادقی اظهار کرد: چیزی که بسیار جالب است این کە، هیچ سند و مدرکی در خصوص مراسم "میرمیران" وجود ندارد و تنها حافظ اشارەای بە آن داشتە است، اما هیچکس در مورد این رسم و رسوم چیزی ننوشتە است، لذا برای اولین بار یک فرانسوی بە نام "ژاک دو مورگان" در مسیر عبور خود بە شوش در مهاباد می‌بیند کە شاە صفی را از شهر بیرون کردند، در سفر سە روزە خود جزئیات این مراسم را در کتابی نوشتە است و حتی از آن مراسم عکس گرفتە است و تنها سند موجودی کە از مراسم "میر میران" وجود دارد بە دست یک فرانسوی نوشتە شدە کە مایە شرمساری است.  

وی بە بعد تاریخی ریشه نوروز پرداخت و افزود: در سال ٦۱۲ زمانی که مادها از ظلم و ستم عاشوری‌ها بە تنگ آمدە بودند برای مقابلە با آن بە پا می‌خیزند و در مقابل آن باهم متحد می‌شوند و عاشوری‌ها را از صفحە روزگار محو می‌کنند و طبق روایات تاریخی در اولین روز نوروز مادها توانستند، عاشوری‌ها را نابود و از صحنە روزگار محو کنند و این حادثه تاریخی مهم نیز بە اسطورەها وارد شدە است.

در ادامه این همایش، دکتر پرویز کفچه نیز به بحث نوروز و مدیریت رویداد گردشگری پرداخت و اظهار کرد: رویدادهای مختلف در سه دسته فرهنگی، تجاری و کاری دسته‌بندی می‌شود که نوروز، رویدادی فرهنگی محسوب می‌شود.  

وی افزود: مدیریت این رویدادها موضوعی تازه بوده و انجام کار تحقیقی بر روی آن ضروری است. 

دکتر رضایی نیز بحث‌ خود را پیرامون گردشگری و صلح ارائه داد و عنوان کرد: نوروز پدیده‌ای طبیعی است که می‌توان مشخصه‌های اجتماعی هم به آن اضافه کرد. 

وی خاطرنشان کرد: نوروز زمینه‌ساز صلح و آشتی و رهایی جهان از شر و بدی است و موجب تقویت فرهنگ دوستی و بهره‌برداری از محیط زیست، رهایی و ثبات خواهد شد.  

دکتر شروین گودرزی نیز تصاویری از المان‌های نوروزی در شهرهای مختلف ایران ارا‌ئه داد و به بررسی نمادها در کردستان پرداخت. 

در ادامه این همایش به مناسبت انتخاب کردستان به عنوان "استان سال" در سال ۱۴۰۴ از سوی انجمن روابط عمومی ایران، لوح یادبود رونمایی و به امضای حضار رسید.