ایجاد بنیاد زبان و ادبیات کوردی مهمترین گام برای تقویت فرهنگ ملی

صاحب‌نظران فرهنگی و کارشناسان ادبی با ارائه اسناد و استدلال‌های قانع کننده ثابت می‌کنند که زبان‌های کوردی و فارسی جزو زبان‌های هند و اروپایی هستند با ساختار دستوری و گنجینه لغوی خاص خود، اما پیسوستگی و همزیستی تاریخی هر دو هویت سبب شده این 2 زبان ارتباط ساختاری و ادبی غیر قابل تفکیک پیدا کنند.

نگاه به کتب دینی تاریخی مانند اوستا و دین‌کورد، کتیبه‌های باستانی و اسناد تاریخی ایران تا قبل از حمله اعراب به زبان کوردی نگاشته شده و زبان رسمی مملکت بوده اما این روند بعد از این تاریخ پایان یافته و زبان کوردی جای خود را به عربی و فارسی داد.

موضوع خدمات ادبای کورد به زبان و ادبیات فارسی از ریشه چند هزار ساله برخوردار بوده و بخش اعظم کتابخانه ادبیات فارسی توسط کوردها خلق و بزرگان فرهنگی کورد همواره در راستای تقویت زبان و ادبیات فارسی پیشتاز بوده‌اند که ذکر تعداد ادبا و آثار به علت کثرت مقدور نیست.

گرایش فاشیستی رضا میرپنج و علاقه وی به یکدست کردن هویت فرهنگی سبب شد تا برنامه حذف نژادها و فرهنگ‌های غیر فارس در دستور کار فوق سری ساواک قرار گیرد که یکی از اقدامات آنها تشکیل ستاد حذف زبان کوردی بود و تیمی قوی را برای رسیدن به هدف تشکیل داد.

اما قدرت ساختار هویت نژادی و بنیاد هویت فرهنگی کورد و تکثر بزرگان فرهنگی اجازه نداد که این برنامه رضا میرپنج به نتیجه برسد و سبب شد تا کوردها پیشتاز مبارزه با این رژیم شده و تا سرنگونی آن دست از تلاش نکشند.

قرار بود که انقلاب 57 موجب شکل‌گیری فصل نوینی از مناسبات سیاسی و فرهنگی در کشور شود که در زمان تامین مقدمات تدوین قانون اساسی خود را نشان داد به طوری که تمام پیشنهادات لازم برای احقاق حقوق هویت‌های کشور پذیرفته شد اما در زمان تدوین این قانون، علل و عوامل متعدد سبب بروز مشکلات سیاسی و جبهه‌بندی‌های متعدد گردید.

اما موضوع فرهنگ در این جبهه‌بندی‌های سیاسی و ایدئولوژیک وارد نشد و توانست استقلال خود را از سیاست حفظ کند تا جائی که علاوه بر به رسمیت شناخته شدن زبان‌های غیر فارسی در اصل 15 قانون اساسی، نهادهای متعدد فرهنگی برای تقویت آنها ایجاد شد که موسسه صلاح‌الدین ایوبی از مهمترین نهادهای تاسیس شده برای خدمت به فرهنگ کورد بود.

اجرای اصل 15 قانون اساسی به تاخیر افتاد و موسسه صلاح‌الدین ایوبی بعد از چند سال فعالیت به سمت تعطیلی رفت و در مجموع سهم کوردها از مدیریت فرهنگ کشور به حداقل ممکن رسید که مقاومت برخی جریان‌های غالب در برابر اجرای عدالت فرهنگی موجب نارضایتی کوردها شد.

اما اخیرا استاندار کردستان خبر از موافقت دولت برای تاسیس بنیاد زبان و ادبیات کوردی داد که می‌تواند فصل نوینی از مناسبات فرهنگی و تقویت انسجام ملی را بگشاید.

آرش لهونی در گفت‌وگو با خبرنگار روژان پرس به تشریح جزئیات این تصمیم حاکمیت پرداخت که اینک پیشروی شماست.

وی با اشاره به بنیادهای فرهنگ ملی کشور گفت: فرهنگ ملی ایران به سبب تنوع زبانی، ادبی، لباس، موسیقی، آداب و رسوم و مراسم غنی‌ترین فرهنگ دنیاست که در یک بستر تاریخی هزاران ساله شکل گرفته و سیر تکاملی خود را به پایان رسانده است، اتحاد در عین تنوع بزرگترین قابلیت فرهنگ ملی ایران می‌باشد که این واقعیت در هیچ جای دنیا مانند ندارد چون در همه کشورها تنوع هویت فرهنگی بانی بروز اختلافات و تنش‌های سیاسی و در موارد بسیاری موجب تجزیه شده است اما در ایران حس تعلق ایرانی چنان شکل گرفته که هیچ عاملی نمی‌تواند در آن خللی ایجاد کند.

وی افزود: بزرگان همه هویت‌های فرهنگ ملی با شور و علاقه ویژه در خدمت فرهنگی مرزهای تفاوت را به رسمیت نشناخته در حراست و تقویت همه هویت‌ها مشارکت می‌کنند، به این علت است که در فهرست نامداران فرهنگی و آثار فاخر نام خالق آثار مشترک است چون ایرانیت در صدر تعلقات دیگر قرار دارد.

لهونی تصریح کرد: اگر بخواهیم میزان مشارکت در حراست از فرهنگ ملی را رتبه‌بندی کنیم کوردها در بالاترین رده قرار دارند زیرا در تکامل همه هویت‌ها نقش بازی کرده است، برای نمونه اشاره می‌شود به نقش ادبای کورد در خلق آثار فاخر فارسی، ترکی و عربی، نقش اساتید کورد در تکامل موسیقی سایر هویت‌ها و نقش لباس کوردی در حراست از باورهای دینی و اخلاقی.

وی خاطر نشان کرد: در طول 2 قرن اخیر ابرقدرت‌ها بیشترین تلاش را برای ایجاد اختلاف بین کوردها و سایر اقوام ایرانی کردند اما نتوانستند کوچکترین خللی در همبستگی ملی و علاقه کورد به ایران ایجاد کنند چون هم از بیشترین قدمت تاریخی در این سرزمین برخوردارند و هم پیوستگی تاریخی سبب تقویت حس تعلق ایرانی کوردها شده است، شما ببینید که در طول بیش از 3 هزار سال اخیر کوردها در حفظ تمامیت ارضی کشور و جان هموطنان ایرانی خود نهایت فداکاری را به خرج داده-اند به این علت است که در گذشته کوردها سکونت در تمام خط مرزی شمالی، جنوبی، شرقی و غربی ایران را برگزیدند تا در سریع‌ترین زمان به مقابله با دشمنان این آب و خاک بپردازند.

این مقام مسئول با تاکید بر ضرورت تقویت فرهنگ ملی و افزایش سهم هویت کورد از توزیع منابع و مدیریت این بخش، ادامه داد: نظام اسلامی بر پایه رفع تبعیض در توزیع قدرت، ثروت و منزلت شکل گرفت و تا کنون هم بر این روال پایدار بوده است اما اکنون در شرایطی قرار داریم که باید فصل نوینی از عدالت در حوزه فرهنگ گشایش یابد زیرا بستر ارتباطات، قدرت تکنولوژیکی و انفجار اطلاعات چنان در دست ابرقدرت‌های سلطه‌طلب قرار گرفته که بقای هویت‌های فرهنگی را با چالش روبرو کرده است.

وی افزود: ایجاد بنیادهای فرهنگی مهمترین اقدام برای مبارزه با تهدید فرهنگ ملی است زیرا زمینه تقویت تنوع هویتی را فراهم می‌سازد و همه متولیان اداره کشور هم اصالت فرهنگی و هم خدمات کوردها به فرهنگ ملی را قبول داشته و آماده اقدام برای تقویت آن هستند، در اینجا نیازی به ارائه اسناد و استدلالات نیست زیرا چه سندی معتبرتر از لقب «استان فرهنگی» که توسط مقام معظم رهبری به کردستان داده شد.

استاندار کردستان یادآور شد: نگرش حکیمانه مقام معظم رهبری خط سیر و الگوی رفتاری همه متولیان اداره کشور و بزرگترین سند اثبات وجود زمینه اجرای عدالت فرهنگی و پذیرش تنوع فرهنگ ملی است و قوای سه‌گانه در این راستا حرکت می‌کنند که باید بزرگان همه هویت‌های فرهنگ ملی هم در این مسیر گام بردارند.

لهونی با اعلام خبر ایجاد بنیاد زبان و ادبیات کوردی اظهار کرد: ذات عدالت‌گستری نظام اسلامی و عنایت ویژه مقام معظم رهبری به کوردها سبب طرح پیشنهادات محتلف برای تقویت آن توسط بزرگان و نخبگان شده است که مطالبه اجرای اصل 15 قانون اساسی و ایجاد بنیاد زبان و ادبیات کوردی سال‌هاست که پیگیری می‌شود، تدریس زبان کوردی در دانشگاه با هدف تربیت اساتید مورد نیاز این اصل از چند سال قبل اجرا شده و ایجاد بنیاد زبان و ادبیات کوردی هم در دستور کار دولت و مدیریت استان قرار گرفت.

وی اعلام کرد: موافقت‌های اولیه طی شده و در حال اخذ مجوز هستیم و این را باید نتیجه زحمت نخبگان استان دانست و اکنون تلاش‌های من برای به نتیجه رساندن این مطالبه است.