گفتیم و نشنیدند نوشتیم و ندیدند/ سید عارف قادرزاده*

حضرت عمر (رضی الله عنه) فرمودند اگر حیوانی در دشت کوفه و در روایتی اگر در کنار رود نیل پایش بلغزد در دیوان خداوند سبحان خودم را مسئول می‌دانم به اینکه خداوند من را مورد بازخواست و محاسبه قرار دهد و بفرماید ای عمر چرا نتوانستید آن راه را درست کنید.

از این روایت و فرموده حضرت عمر اهمیت مسئولیت کارگزاران و مسئولین در زمینه‌های مختلف بخوبی روشن است و جای هیچ عذر و بهانه‌ای وجود نخواهد داشت.

وقتی کسی که تخصص لازم را در رابطه با موضوعی ندارد و با استناد به اینکه که آدم متعهدی است به آن کار گمارده می‌شود، به صراحت باید گفت که چنین کسی نه تنها تخصص ندارد بلکه بدون شک آدم متعهدی هم نیست چرا که اگر تعهد داشت مسئولیتی را که در آن تخصصی ندارد نمی پذیرفت.

حال و روز معابر در استان کردستان خوب نیست و همواره شاهد دریافت اخبار ناخوشایند تصادفات مرگ بار در جاده‌ها هستیم و این موضوع نشان‌دهنده این واقعیت است که یا افراد متخصص عهده‌دار امور نیستند و یا اگر دارای تخصص نسبی هم هستند احساس مسئولیت در آنها افول کرده است و رضیات مافوق را بر رضایت خداوند و مردم ترجیح می‌دهند.

تصادف در جاده... با ... کشته و ... مجروح. خبری کوتاه و گذرا. اما تا حال پیش خود فکر کرده‌اید که تبعات همین خبر کوتاه تا کجا خواهد بود و هیچوقت عمق این فاجعه را درک کرده‌اید؟

بگذارید مثالی بزنم تا عمق فاجعه بیشتر مشخص شود. در اوایل دهه 80 در یکی از شهرهای استان شاهد تصادفی بودم که پدر خانواده بر اثر تصادف فوت کرد و آن خانواده که دارای چند فرزند بودند سرپرست و تکیه‌گاه خود را از دست دادند و پسر بزرگ این خانواده که در آن زمان در حدود 7 الی 8 سال بیشتر نداشت بدون حمایت و هدایت پدر قد کشید و در حدود سن 17 سالگی بعلت رنج‌ها و محرومیت‌های متحمل شده اقدام به خود کشی کرد و آن خانواده از هم پاشید.

این‌ها را بیان کردم تا به اصل موضوع بپردازم.

جاده‌های کردستان گوشت قربانی نیستند که به میل خود با آنها رفتار کنید. آیا می‌دانید چند سال از شروع پروژه بزرگ‌راه کرمانشاه به میاندوآب می‌گذرد؟ آیا می‌دانید که اقدامات غیر تخصصی و وارد شدن مقوله سیاست به یک موضوع کاملا فنی و تخصصی چه آسیب‌هایی به این پروژه وارد کرده است؟ آیا می‌دانید که تقسیم این پروژه به قطعات مختلف آنهم با فواصل زیاد از هم، چه بلایی بر سر مردم استان و مسافرین آورده است؟ آیا می‌دانید که وقتی یک راننده در راهی مثلا بزرگراهی در حال حرکت است و ناگهان وارد یک راه دو طرفه می‌شود، چقدر زمان لازم دارد تا خود را با شرایط جدید تطبیق دهد و ممکن است در همین فاصله زمانی کوتاه چه حوادث اسفباری روی دهد! و آیا هیچ‌وقت از متخصصین پزشکی در رابطه با این موضوع سوال کرده‌اید؟ آیا وضعیت اسف‌بار جاده‌های سنندج به مریوان، سقز به بانه، سقز به مریوان و بیجار به زنجان را نمی‌بینید؟ آیا می‌دانید که جاده بخشنده یعنی چه و اصلا با این واژه کوچکترین آشنایی دارید؟

آری یاد گرفته‌ایم که برای مبرا کردن خود از هرگونه پاسخگویی، همه قصورات را به گردن رانندگان بگذاریم و بگوییم راننده سرعت داشت، راننده انحراف داشت، راننده توجه لازم را نداشت، راننده و راننده و راننده...

هیچکس منکر نقش اساسی راننده نیست اما مسئولین نقش خود را در این میان کاملا نادیده گرفته‌اند و فراموش کرده‌اند که بستر ساز تعداد زیادی از تخلفات رانندگی منجر به تصادفات ناگوار همان اقدامات نسنجیده و غیر تخصصی آنها بوده است و فردا روزی در پیشگاه خداوند باید پاسخگوی همه خون‌های ریخته شده در جاده‌ها باشند.

درنگ بیش از این جایز نیست. حدود 20 سال (کمی بیشتر یا کمتر) از استارت احداث پروژه بزرگراه کرمانشاه به میاندوآب و چندین سال از طرح موضوع تعریض و اصلاح وضعیت سایر جاده‌ها می‌گذرد و با ادامه روند فعلی چندین سال دیگر طول خواهد کشید تا این پروژه‌ها به سر انجام برسند. پس باید هر چه زودتر کاری کرد؛ کاری که به میزان احساس مسئولیت، دلسوزی، تعهد و تخصص مسئولین بستگی دارد. همین الآن هم خیلی دیر است و فردا خیلی خیلی دیرتر...

البته ناگفته نماند که همان قطعات احداث شده تحت عنوان بزرگراه هم دارای نواقص هندسی فاجعه‌باری هستند و تفاوت فاحشی با راه بزرگراهی دارند که پرداختن به آن بحث مفصلی را می‌طلبد.

* کارشناس ارشد مدیریت اجرایی

و کارشناس رسمی دادگستری در رشته وسایط نقلیه موتوری زمینی