روزنامهنگاری در کردستان بیمار است
صمدی سردبیر نشریه فرهنگی اجتماعی «ئاوات» با سابقە ۲۰ سال فعالیت در عرصه روزنامه نگاری، در مورد رسانه و خبرنگار میگوید: همان طور که شکار، شیوه زندگی و فرهنگ گذشتگان از طریق کندهکاری در دل غارها نشانه تمدن است، طلوع رسانه در جوامع نیز میتواند از شاخصهای پیشرفت و تمدن تلقی شود؛ این علم نوپا در میان بشریت از زمان ظهور نقاشی آغاز و زبان مشترک بین انسانها شده است.
وی با اشاره به تاریخچه شکلگیری روزنامه، سایتهای خبری و تلویزیون به عنوان مرجع افزود: مردم از دیرباز همزمان با تغییرات رسانههای قابل دسترس زمانه، خود را با رسانههای جدید وفق داده و دسترسی به روزنامه و تلویزیون را از مهم ترین دغدغههای خود دانستند.
این روزنامهنگار کردستانی میگوید: به عقیده من در کردستان رسانه بیمار است و باید متولیان این بخش به فکر راه چارهای برای رهایی از این بیماری باشند. امروزه متاسفانه به دلیل ضعف اقتصادی، تصمیمگیری در رسانه تحت تاثیر عوامل برونسازمانی، خارج از اختیار روزنامهنگار و خبرنگار و حتی مدیر رسانه است، و شرکتها و دستگاهها و ادارات دولتی در این تصمیمگیری و تعیین خط مشی رسانه نقش زیادی دارند و همین امر استقلال روزنامهنگاری را زیر سوال برده است.
او می گوید: از بچگی به فرهنگ و ادب علاقه داشتم و همین علاقه به فرهنگ و ادب به روزنامهنگاری سوقم داد، بسیاری از استادان دانشگاه و صاحب نظران، زمانی روزنامهنگار بودهاند و اگر به تاریخچه زندگی مفاخر و مشاهیر بزرگ جهان نگاه کنیم، بیشترین افراد موفق در عرصههای مختلف ادبی، هنری و سیاستمداران، روزنامهنگار و خبرنگار بودهاند. آنان کار خود را از حوزه فرهنگ و انجمنهای ادبی شروع کردندو این یعنی روزنامه و ادبیات از یک خانوادهاند. بنده که از انجمنهای ادبی وارد عرصه رسانه شدهام به این نتیجه رسیدهام که رسانه در این برهه زمانی مظلوم واقع شده است هر چند که اصحاب رسانه از نقاط قوت هر ملت و مملکت است، اما اگر رسانه را همان مثلث معروف خبری در نظر بگیریم هرچه به ضلعهای پایین خبر نزدیک تر شویم از ارزش و لذت آن کاسته میشود.
صمدی میگوید: روزنامهنگار کسی است که از نتیجه کارش امرار معاش کند، در حالیکه تعداد زیادی از کسانی که در رسانهها مشغول کار هستند، خبرنگاری را به عنوان شغل دوم انتخاب کردهاند که با اساسنامهای که ارشاد اسلامی مصوب و تعریف کرده مغایرت دارد، به طوری که تعداد زیادی از همکاران روزنامهٰنگار ما مدیران برتر ادارات هستند؛ این اتفاق شاید به وضع اقتصادی مربوط شود که بزرگترین آسیب حوزه رسانه شده است؛ در کردستان به دلیل زیادی رسانه و ناکارآمدی برخی از امتیازداران، رسانه دچار بحران شده است، چون مهمترین کار در امر رسانه چگونگی به کار گرفتن رسانه و استفاده از افراد کارآمد و کاردان در حوزه رسانه در بخشهای گوناگون است، هر بخش دبیر ویژه خود را باید دارا باشد همانطور که روزنامههای بزرگ ایران از این اصول پیروی میکنند.
به عقیده وی، تقسیم کار تخصصی در عرصه رسانه از مهمترین اقدامات برای اصلاح این حوزه است که باید انجام شود؛ در کار روزنامهنگاری حرفهای باید عکاس و خبرنگار ویژه هر بخش خبری تحت نظر مدیر بخش کاری فعالیت کند که شاید نبود قدرت اقتصادی، موجب چشمپوشی از این مهم شده است چرا که بزرگترین دغدغه روزنامهنگاران در کردستان در شرایط فعلی، اقتصاد و درآمد است.
این روزنامهنگار میگوید: امروزه افرادی که در گذشته برای روزنامه مینوشتند، در فضای مجازی برای خود پیج شخصی دارند که از پربینندهترین رسانهها هستند و این باز به همان مشکلات اقتصادی بر میگردد.
او ادامه میدهد: استان کردستان بیشتر به استانی فرهنگی و مرکز موسیقی و تئاتر معروف شده است، در حالی که عمر روزنامه کُردی به بیش از ۱۲۰ سال و به زمان بدرخانها بر میگردد و مسلم است که باید قدرت نقد از هر ارگان و نهادی را داشته باشد؛ اما واقعیت این است که چون آن طور که باید و شاید خبرنگار، روزنامه و حوزه رسانه حمایت مالی نمیشوند امنیت شغلی اجازه نقد را به آنها نمیدهد، از این رو دچار تنش و معضل شده است و باید قبول کنیم هیچ نهادی بدون نقد رشد نمیکند.
به عقیده صمدی، اساسیترین مشکل روزنامه وجود شبکههای اجتماعی از سویی و تلویزیون از سوی دیگر است. تلویزیون بیشترین سهم در ارتقای کیفی فرهنگ، هنر، ادب و اقتصاد هر مملکت را دارد و بنا به گفتوگوهایی که من با هنرمندانی چون: «مظهر خالقی، عباس کمندی، عدنان کریم و شهرام ناظری» انجام دادهام همگی بر آین باور بودند که تلویزیون به جای ارتقاء سطح کیفی هنر، از جمله موسیقی، سهم هنگفتی در پایین آوردن سطح کیفی آن دارد چون به جای توجه به محتوا و مستندات در شعر و موسیقی تمرکز مخاطب معطوف به ظاهر خواننده و مکانی که کار ارائه میشود است. این نقد حتی بر تبلیغات رسانه تلویزیون هم وارد است، بارها برای خودم پیش آمده که فرزندم هنگام صرف غذا انتظار داشته آنچه در تلویزیون تبلیغ و نشان داده میشود سر سفره باشد! این در حالی است که تبلیغات با وضعیت اقتصادی اکنون ما در جدال است. از این رو بیشتر خبرنگار و روزنامهنگاران ما ملاحظهگر شدهاند و آزادی بیان زیر سئوال رفته است.
گفتگو: حمیده بیننده/ ایسنا