جنگ غذا

روژان پرس: جنگ، تورم، گرانی، کالا برگ و یارانه (سوبسید) سرخط اخبار و بحث ملت‌ها و رسانه‌ها است؛ گویی دیگر خبر و ترسی از پاندومی کرونا نیست و واژه‌ای جدید جهان را تهدید می‌کند.

جنگ روسیه و اوکراین امنیت غذایی جهانی را با مشکلات بسیاری روبرو کرده است. جنگی در قلب اروپا که ترکش‌های آن به نیمی از کشور‌های جهان رسیده است.  این جنگ پس از دو سال همه گیری کرونا و آسیب فراوان به معیشت مردم جهان و منابع مالی به ویژه در کشورهای فقیر آغاز شد.  تغییرات آب و هوایی و خشکسالی بر این مشکلات افزوده است. مشکلاتی که کشورمان ایران را نیز در بعضی از بخش های تامین مواد غذایی دچار درگیر کرده است.

جنگ اوکراین طوفانی تمام عیار بود؛ زیرا دو کشور درگیر جنگ، ۳۰ درصد از تولید غلات جهان را تأمین می کردند. حدود ۷۵ درصد روغن آفتابگردان جهان نیز در روسیه و اوکراین تولید می‌شود. شاید خیلی از مفسران سیاسی و اقتصادی داخلی و معاند این دلیل را بهانه‌ای برای تامین غلات و روغن داخلی عنوان کنند اما این جنگ نیمی از جهان را درگیر  و تا بحال صنایع (گاز، نفت، پتروشیمی، آهن و مواد غذایی)، اروپا، شمال آفریقا و آسیا «‌به جز چین» را درگیر خود کرده است.  در حالی که در بسیاری از نقاط جهان شاهد افزایش میزان گرسنگی بودیم، یک هفته قبل از شروع جنگ، قیمت گندم ۵۵ درصد افزایش یافت.

کشورهای عربی به ویژه مصر، لبنان، سوریه، لیبی و تونس به شدت به غلات و گندم وارداتی از روسیه و اوکراین وابسته‌اند. این کشورها خود گرفتار مشکلات اقتصادی و جنگ هستند و اکنون در نتیجه این جنگ در شرایط سخت‌تری قرار گرفته‌اند. بر اساس آمار رسمی صندوق بین المللی پول، کشورهای منطقه خلیج فارس، آسیب کمتری در مقایسه با دیگر کشورها دیده اند.

اگر کشورها برای حل این مشکل به دنبال گزینه های دیگری برای واردات این محصولات باشند، باز هم با مشکلاتی همچون افزایش قیمت مواد غذایی در نتیجه افزایش قیمت انرژی و هزینه بر شدن حمل و نقل مواد غذایی از کشورهای دورتر، روبه رو هستند. این شرایط خطیر در کشور ما نیز برقرار است و طی ماه و  روز های گذشته کشور را با مشکلات بسیاری در تامین مواد غذایی پایه «آرد، گندم، روغن» مواجه کرده است. تا جایی که هیچ کدام از فروشگاه و هایپرها روغن نداشته و یا تامین آن برای مردم بصورت صفی است.

یکی دیگر از عواملی که این بحران را تشدید کرده، افزایش قیمت کودهاست. روسیه بزرگترین تولید کننده کود جهان است. تحریم های غرب، شرایط واردات و صادرات کود را دشوار کرده است. کمبود کود و افزایش قیمت آن موجب کاهش تولید محصولات غذایی می شود. وارد کنندگان کود و گندم از روسیه اکنون نگران تأمین نیازهای خود هستند.

در بدترین حالت، کمبود مواد غذایی می تواند اعتراضات و بی ثباتی در کشورهایی که خود از قبل بی ثبات بوده اند و مشکلات مالی داشته اند، را در پی داشته باشد.

افزایش قیمت مواد غذایی بر تورم اثر خواهد داشت و بر گروه های کم درآمد، به ویژه در کشورهای ضعیف تر، فشار بیشتری وارد خواهد کرد.  

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحده از برنامه های جدید این سازمان برای کمک به کشورهای آسیب دیده در این بحران اقتصادی و غذایی گفته است. اگر تلاش های سازمان های بین المللی نتیجه بخش نباشد، در ماه ها و سال های آتی در همه جا شاهد گرسنگی خواهیم بود.

پیش‌بینی می‌شود قیمت گندم در مقایسه با سال گذشته ۴۲.۷ درصد افزایش یابد و به رکوردهای جدیدی از نظر دلار برسد.

طبق ارزیابی ها:

 قیمت جو  ۳۳.۳ درصد

 سویا ۲۰ درصد

روغن ۲۹.۸ درصد و

مرغ ۴۱.۸ درصد در بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت.

 این افزایش قیمت‌ها نشان دهنده این واقعیت است که صادرات این محصولات از اوکراین و روسیه به شدت کاهش یافته است.

بر اساس گزارش جی پی مورگان، پیش از جنگ روسیه و اوکراین، دو کشور ۲۸.۹ درصد از صادرات جهانی گندم و ۶۰ درصد از صادرات جهانی آفتابگردان - یک عنصر کلیدی در بسیاری از غذاهای فرآوری شده - را به خود اختصاص داده بودند.

قیمت سایر مواد خام از جمله کودها، فلزات و مواد معدنی نیز افزایش خواهد یافت. چوب، چای و برنج از معدود کالاهایی است که انتظار می رود کاهش قیمت را تجربه کند.