برنامه‌های دولت وفاق برای پایان دادن به وضعیت نامناسب اقتصادی کردستان

استاندار کردستان در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار روژان پرس به تشریح برنامه‌های خود برای برون رفت استان از وضعیت نامناسب شاخص‌های توسعه یافتگی، افزایش نقش استان در پیشبرد توسعه کشور و کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد ملی از جنگ اقتصادی و نوسانات عادی جهانی پرداخت.

دکتر آرش لهونی دارای تخصص علمی در رشته اقتصاد و مدیریت، سوابق مدیریت اجرایی، شورایی و نمایندگی مجلس و کارنامه موفق در همه مناصب بوده و جزو نخبگان جوان کشور است.

بنابراین توقع موفقیت از ایشان بیشتر از دیگران است اما این توقع در گرو حمایت‌های دولت، مجلس و رسانه بوده و تحقق این همراهی هم در گرو اسقبال وی قرار دارد زیرا این حجم از موانع، کمبود و محدودیت منابع و اختیارات نیازمند همراهی جمعی است بنابراین همه باید کمر همت را بسته و بدون توقع به جنگ موانع و کمبودها بروند.

گزارش گفت‌وگوی استاندار کردستان در 4 بخش مختلف تنظیم شده که به صورت نوبتی بارگذاری و منتشر خواهد شد. هم اکنون بخش اقتصادی آن پیش‌ روی شماست به این امید که مورد رضایت مخاطبان باشد.

لهونی به تغییرات مدیریتی در استان هم اشاره‌ای کرد و گفت: عزل و نصب مدیران دستگاه‌های اجرایی در اختیار وزارتخانه‌هااست اما با هماهنگی و تایید استاندار انجام می‌شود، از ابتدای شروع فعالیت برنامه تعیین تکلیف مدیران دستگاه‌های اجرایی را در دستور کار قرار دادم اما در نظر ندارم تا با عجله حرکت کنم چون تعجیل سبب افزایش امکان خطاست در استانداری هم روند تغییر معاونین و مدیران در حال انجام است.

استاندار کردستان افزود: برنامه ما این است که در دولت وفاق از همه جناح‌های سیاسی و افراد موافق گفتمان دکتر پزشکیان بهره بگیریم اما منوط است به داشتن برنامه جامع، سوابق موفق و حسن شهرت، همه ما با نتایج نگاه جناحی و تک‌روانه آشنا هستیم و همه داریم تاوان حذف نیروهای توانمند و نصب افراد ناتوان را می‌پردازیم بنابراین نباید این راه رفته را دوباره برویم، مبنای انتخاب در دولت وفاق، توانمندی و پاکدستی است نه تعلقات جناحی و باندی.

وی با بیان اینکه عملکرد دولت‌ها و مجلس‌ها مبنای میزان اشتیاق مردم برای حضور در پای صندوق رای است، خاطر نشان کرد: از ابتدای انقلاب تا انتخابات گذشته کوردها همواره رتبه اول یا دوم مشارکت را داشتند اما در این انتخابات۷۰ درصد مردم پای صندوق‌های رای نیامدند، باورم این است مردم ما مشکلی با نظام ندارند و خواستند از این طریق نارضایتی خود از عملکردها را بیان کنند.

آرش لهونی با اشاره به نامناسب بودن شاخص‌های توسعه یافتگی استان و ضرورت تغییر رویکردهای مدیریتی گفت: وضعیت شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان مناسب نیست به طوری که در شرایط کنونی درآمد سرانه مردم استان کمتر از نصف میانگین کشوری، نرخ بیکاری، تورم، گرانی، مهاجرت، فلاکت و مددجوئی از نهادهای حمایتی و فلاکت استان بسیار بالاست.

وی افزود: ریشه این همه کمبود و عقب‌ماندگی در فقر منابع نیست چون کردستان ظرفیت‌های مطلوبی برای توسعه دارد که برخی از آنها در کشور بی‌نظیر است، مهمترین آن سرمایه انسانی جوان، کوشا و تحصیل‌کرده، 18 نوع ماده معدنی با 1 میلیارد تن ذخیره، 230 کیلومتر مرز مشترک با عراق، میانگین 550 میلیمتر بارش، 5 میلیارد متر مکعب روان آب، 373 هزار و 423 هکتار جنگل، 1 میلیون و 296 هزار و 901 هکتار مرتع، 217 هزار و 38 هکتار زمین زراعی و اکوتوریسم جذاب است که اگر مورد بهره‌برداری قرار گیرد علاوه بر حل مشکلات و کمبودهای استان، تبدیل به تکیه‌گاه اقتصاد ملی در عبور از جنگ اقتصادی و رقابت‌های اقتصادی رایج در دنیا خواهد شد.

لهونی تصریح کرد: در گذشته زحمات بسیاری کشیده شده اما نیجه این تلاش‌ها متناسب با منایع استان نیست بنابراین مشکل در رویکردهای مدیریتی، ساختار کارشناسی ادارات، شرایط جذب سرمایه‌های بخش خصوصی و بسته‌های حمایتی دولت قرار دارد و باید تغییرات بنیادی در همه این حوزه‌ها اعمال شود.

وی ادامه داد: انجام این امور نیازمند ایجاد تشکیلات تصمیم‌گیری خاص، تفویض اختیارات ویژه و حمایت مجلس و قوه قضائیه است تا مصوبات و دستورات صادره بدون مانع‌تراشی و تعلل اجرا گردد، من بعد از بررسی‌های همه جانبه و مشاوره با صاحب‌نظران چارچوب شورای توسعه کردستان را تعریف و به دولت ارائه کرده‌ام، بر اساس این ساختار معاون اول رئیس جمهور رئیس این شورا و وزرای کلیدی عضو آن هستند.

این مقام مسئول در پاسخ به سوالی در مورد نتایج برگزاری نشست دکتر پزشکیان با استانداران اظهار کرد: این نشست فرصت خوبی برای بیان نیازهای توسعه استان و گرفتن دستورات ویژه برای برون رفت از وضعیت موجود بود که من این فرصت مغتنم را از دست نداده و همه موارد مطرح شده با استقبال دکتر پزشکیان روبرو شد و موافقت‌های لازم برای جبران عقب‌ماندگی‌ها را از ایشان گرفتم و این را بدانید که جناب رئیس جمهور عنایت ویژه به کردستان دارند.

وی ادامه داد: کمیته‌ای برای پیگیری وعده‌های دولت به مردم تشکیل شده است همچنین در نظر داریم در پایان هر سال نحوه هزینه‌کرد طرح‌ها و برنامه‌هایی که برای اجرای آنها بیش از ۲۰ میلیارد تومان اعتبار هزینه شده باشد را به طور شفاف با مردم در میان بگذاریم.

استاندار کردستان در مورد علت اجرا نشدن قانون ساماندهی مرزهای استان یادآور شد: زمانی که نماینده مجلس شورای اسلامی بودم با همکاری نمایندگان استان‌های مرزی اقدام به تدوین ضوابط قانون ساماندهی مناطق مرزی کردم زیرا زمانی در کردستان عضو شورای شهر سنندج، مدیرعامل هلال احمر و معاون اقتصادی استاندار و در کرمانشاه هم مدیرعامل هلال احمر، فرماندار و نماینده مجلس بودم و میدانستم که مرزهای ما چه کمبودهایی دارند و مردم برای تامین معیشت ناچار به کولبری از مسیرهای ناامن بودند و هر روز شاهد زخمی شدن یا مرگ افرادی بودیم که یا به علت سرمازدگی می‌مردند، یا بر اثر پرت شدن از ارتفاعات، یا بر اثر عبور از میدان مین و یا بر اثر شلیک محافظان مرزی.

لهونی افزود: در نهایت این قانون به تصویب رسید اما اجرای آن به علت مشکلی که بانک مرکزی در ارتباط با مسائل تخصیص و بازگشت ارزی آن  دارد هنوز برای اجرا ابلاغ نشده که در پاسخ به پیگیری‌های اخیر من اعلام شد که بسته ارزی آن در حال نهائی شدن است.

استاندار کردستان در مورد رویکرد مدیریتی خود خاطر نشان کرد: من علاوه بر داشتن تخصص در علوم اقتصادی و مدیریت، سال‌ها در مناصب اداری، شورایی و نمایندگی مجلس بوده و با تمام رویکردهای مدیریتی و خصوصیات آنها آشنا هستم و به خوبی واقفم که حذف نیروهای انسانی مجرب، ناهماهنگی با نهادهای تاثیرگذار مثل مجلس، شوراهای شهری و روستائی، تشکل‌های صنفی، نهادهای تخصصی و رسانه‌ها لطمه بزرگی بر روند توسعه می‌گذارد.

وی تصریح کرد: از آغاز فعالیت خود بارها تاکید کرده‌ام که باید براساس اسناد بالادستی، سند بودجه سالانه و سند آمایش سرزمین استان که در سال ۱۳۹۹ به تصویب رسیده برنامه‌ریزی کنیم زیرا در اسناد مذکور نقشه راه‌ ترسیم و برنامه‌های قابل اجرا تدوین شده است، بسیاری از این فعالیت‌های گذشته براساس نقشه راه ترسیم شده نبوده است، معقتدم اگر قرار باشد اتفاقی در راستای توسعه استان بیافتد در مسیر ترسیم شده خواهد افتاد لذا می‌طلبد در این رابطه گام برداریم.

لهونی تدوین برنامه نوین مدیریت آب را اولویت خود دانست و اظهار کرد: آب از منابع اساسی توسعه، الزام زندگی و رفاه مردم است که تا کنون به بهترین نحو ممکن مدیریت نشده است و باید روند مدیریت آن را تغییر داد، یکی از اولویت‌های من ایجاد تشکیلات مطالعاتی برای استفاده از آخرین دستاوردهای علمی، تکنولوژیکی و فرهنگ مصرف بهینه می‌باشد زیرا در حال حاضر بخش بزرگی از شیوه‌های مصرف، فناوری انتقال و تصفیه پساب با استانداردهای جهان فاصله بسیار دارد که این فاصله در حوزه کشاورزی از شدت بالاتری برخوردار است زیرا 85 درصد آب استان در این حوزه مصرف می‌شود اما ضربی بهره‌وری آن بسیار پایین است.

وی افزود: این شرایط سبب شده تا بخش بزرگی از منابع آب زیرزمینی استان برداشت شود که این امر در دشت‌های شرقی (قروه، دهگلان و چاردولی) از شدت بیشتری برخوردار و در برخی نواحی عمق چاه‌های عمیق به بالای 200 متر رسیده و در مواردی هم با شوری آب و فرونشست مواجه‌ایم که اگر چاره‌ای سریع برایش نیندیشیم بدون شک با آینده بحرانی روبرو خواهیم شد.

وی اذعان کرد: گسترش کشت گلخانه‌ای، کاشت گونه‌های کم مصرف، توسعه مکانیزاسیون، کنترل میزان برداشت، استفاده از پساب تصفیه شده در صنعت و انتقال آب از غرب به شرق استان راهکارهای غلبه بر بحران آب هستند که اقدامات عملیاتی آنها از چند سال قبل آغاز شده اما باید هم سرعت کار را افزایش دهیم.

استاندار کردستان اذعان کرد: سهم استان از منابع آب پشت سدها به اندازه نیاز توسعه نیست بنابراین ضرورت دارد تا افزایش یابد، در این 2 ماه اول مدیریتم پیگیری‌های زیادی در راستای افزایش سهم آب انجام دادم از جمله برگزاری چندین نشست و مذاکره با معاون اول رئیس جمهور و وزیر نیرو که در نتیجه موفق به تخصیص5/19 میلیون مترمکعب آب برای سقز شدم و منتظر ابلاغ آن هستیم که با این اقدام بخشی از مشکلات حوزه توسعه سقز برطرف خواهد شد.

وی کردستان را قطب امنیت غذایی کشور ذکر کرد و گفت: استان در حال حاضر بیش از 1 میلیون و 100 هزار تن تولید گندم، 470 هزار تن محصولات باغی، 72 هزار تن توت فرنگی، 341 هزار تن سیب‌زمینی، 50 هزار تن پیاز و 45 هزار تن نخود را تولید می‌کند و حائز رتبه‌های 1 تا 7 کشور است اما این را باید پذیرفت که کمتر از ظرفیت بالقوه کردستان است، برای افزایش ضریب بهره‌وری و راندمان باید در زمینه‌های روش کشت، نوع کشت، فرآوری، تکنولوژی، ذخیره‌سازی، نگهداری، بازاریابی و دانش کشاورزان تغییرات اساسی ایجاد کرد که در شرایط موجود امکان اجرای سریع ندارد و باید در یک فرایند زمانی و با اقدامات خاص انجام شود که بخشی از آن را در دست اقدام و بخش دیگر را در دست مطالعه داریم.

لهونی با اشاره به وضعیت بخش دامداری و دامپروری استان تصریح کرد: کردستان با برخورداری از مراتع غنی، نیروی کار جوان، هوای معتدل و فرهنگ چند هزار ساله دامداری، یکی از قطب‌های اصلی تولید گوشت، لبنیات، پشم و پوست ایران بوده است به طوری که مواد اولیه بخش بزرگی از صنایع فرآوری کشور در این استان تولید می‌شده اما امروزه اخبار و شواهدی از کاهش نقش استان در این حوزه به دست می‌رسد که جای نگرانی عمیق دارد زیرا علاوه بر آسیب‌های وارده به اقتصاد استان و امنیت غذائی کشور ضربات سنگینی بر کارخانجات و صنایع وابسته به مواد اولیه دامداری وارد خواهد شد و بخش بزرگی از اشتغال را از دست خواهیم داد.

وی یادآور شد: بر اساس آخرین آماردر حال حاضر 88 هزار راس دام سنگین و 1 میلیون و 100 هزار راس دام سبک در استان وجود دارد که اگر آن را با منابع استان مقایسه کنیم بسیار کمتر است و یکی از عوامل رویگردانی جوانان از این حوزه نوسانات قیمت ناشی از دخالت نظام دلالی، عدم اجرای تغییرات روش تولید، فرآوری، بازاریابی و آموزش‌های نوین، فرسودگی ضوابط اداری مرتبط با واگذاری زمین، صدور مجوزها و اعطاء تسهیلات بانکی است، باید دولت تمام زمینه‌های قانونی و منابع بانکی را فراهم سازد تا انگیزه حضور جوانان و سرمایه‌گذاران فراهم گردد.

وی ادامه داد: باید در 2 حوزه سنتی و مدرن کار کنیم و خدمات را سریع ارائه دهیم به طوری که متقاضی حضور در هر بخش سریعا اهلیت سنجی شده و درخواست‌هایش تامین گردد، ما هم اکنون 4 واحد بزرگ دامداری سنگین با 10 هزار راس ظرفیت داریم که برخی از آنها به علل مختلف با کمترین ظرفیت دارند کار می‌کنند که باید کارگروهی ویژه برای آسیب شناسی و روش شناسی این حوزه تشکیل شده و اقدامات لازم برای جبران کم‌کاری‌های گذشته، حذف موانع قانون و اداری و تامین منابع بانکی عملیاتی شود.

استاندار کردستان اضافه کرد: استانی که 1 میلیون و 296 هزار و 901 هکتار مرتع را داشته و غنای مراتعش در دنیا بی-نظیر است نباید این منابع آن قربانی کم‌کاری، اهمال یا قوانین بازدارنده باشد، مراتع سارال هم از نظر تنوع گونه‌ای و هم از نظر حجم تولید علوفه در دنیا بی‌نظیر است اما بهره وری آن برای توسعه کردستان و اقتصاد ملی هیچ تناسبی با ظرفیتش ندارد و ما باید در یک عملیات سریع نسبت به فعال سازی این ظرفیت عظیم اقدام کنیم.