روژان‌پرس: ساخت و ساز در شهرهای استان کردستان وسعت بسیار زیادی به خود گرفته تا جایی که امروزه هر کوچه و خیابانی در آن مصالح ساختمانی از شن و ماسه گرفته تا میل‌گرد و نخاله‌های ساختمانی به چشم می‌خورد و این موضوع مشکلات زیادی را برای رفت و آمد شهروندان و حقوق مسلم آنها به وجود آورده است تا جایی که وقتی همسایه‌ای متوجه ساخت و ساز جدیدی در منطقه محل سکونتش می‌شود با دلهره و نگرانی بسیار زیادی روبه رو خواهد شد. اشغال خیابان‌ها توسط ماشین‌های سنگین ساختمان‌سازی و سد معبر متعدد ناشی از تخلیه مصالح ساختمانی برای عابران پیاده، نمونه‌های کوچکی از این دغدغه‌ها هستند اما این شرایط زمانی بدتر می‌شود که گرد و غبار و صداهای این ساخت و سازها امان همسایه‌ها را می‌برد.
خیلی از شهروندان سنندجی با چنین معضلی روبه رو هستند و نمی‌دانند که برای خلاصی از این شرایط باید به چه اقدامی دست بزنند و پیگیری آنها تنها محدود به مراجعات متعدد به مناطق شهرداری می‌شود که بیشتر آنها هم بی‌نتیجه است و ساختمان‌سازها بدون توجه به اعتراضات و حقوق همسایگان، روال همیشگی خود را ادامه می‌دهند.
فرآیند ساخت و ساز می‌تواند باعث ایجاد سر و صدا، سد معبر، تجاوز به حریم معابر و حتی سقوط مصالح شود. هر یک از این موارد به تنهایی می‌تواند باعث سلب آسایش مردم شود، به خصوص برای همسایه‌ها! ساختمان‌هایی که در مجاور سازه در حال ساخت هستند، بیشترین آسیب را در طول دوره ساخت متحمل می‌شوند. هرگونه مشکل می‌تواند به معنای نقض حقوق همسایه در ساخت و ساز تلقی شود که از جانب همسایه قابل شکایت و پیگیری است. برای جلوگیری از این مشکلات، قوانین خاصی تدوین شده‌اند که سازندگان ملزم به اجرای آنها هستند. برای شناخت بیشتر این قوانین به چند مورد آن ها اشاره می‌کنم:
قوانین حقوق همسایه در ساخت و ساز
۱- هرگونه اقدامی که باعث آلودگی صدا یا ایجاد مزاحمت برای ساکنان مجاور شود عملی خلاف قانون بوده و مالکان یا سازندگان این گونه اماکن این حق را ندارند که محدودیت تردد را بهانه ایجاد مزاحمت نمایند. به این دلیل سازندگان بهتر است مصالح سنگین را به محل ساخت بنا حمل کرده و روزها با استفاده از تجهیزاتی همانند جرثقیل اقدام به تخلیه بار نمایند.
هرگونه اقدامی که باعث آلودگی صدا یا ایجاد مزاحمت برای ساکنان مجاور شود عملی خلاف قانون است و مالکان یا سازندگان حق ندارند به بهانه ساخت و ساز سد معبر یا ایجاد مزاحمت نمایند
۲- ساختمان سازی باید در ساعات مشخص انجام شده و تا ساعت ۲۱ به پایان برسد. برای آلودگی صوتی از ساعت هفت صبح تا ۱۰ شب، استاندارد صدا ۵۵ دسی‌بل و از ساعت ۱۰ شب تا هفت صبح، استاندارد صدا ۴۵ دسی‌بل باشد (این قانون به دلیل وجود شبهات و عدم اعمال جریمه به درستی اعمال نمی‌شود).
۳- مسدود یا محدود نمودن موقت پیاده‌روها و سایر معابر و فضاهای عمومی، برای تخلیه مصالح، وسایل و تجهیزات و یا انجام عملیات ساختمانی ممنوع است، مگر مجوز از مراجع ذیربط برای مدت معین و با رعایت مفاد مورد نظر اخذ شود.
۴- وسایل، تجهیزات و مصالح ساختمانی باید در جایی قرار داده شوند که خطراتی برای عابران، خودروها، تاسیسات عمومی، بناها و درختان مجاور کارگاه ساختمانی نداشته باشند. همچنین مانع دسترسی به تاسیسات و تجهیزات شهری از قبیل آب و برق و گاز، فاضلاب، شیرهای آتش نشانی و یا مانع دید علائم راهنمایی و رانندگی نشوند. مصالح، وسایل و تجهیزات در شب نیز باید به وسیله علائم درخشان و چراغ های قرمز احتیاط مشخص شوند.
۵- حقوق همسایه در ساخت و ساز به تخلیه مصالح ساختمانی در معابر عمومی یا مجاور آن نیز مرتبط می‌شود. در این مورد باید مراقبت کافی به منظور جلوگیری از لغزش، فروریختن یا ریزش احتمالی آنها به عمل آید.
حق شکایت همسایه در ساختمان‌سازی از طریق دادگاه
در صورت ایجاد انواع مزاحمت و ایراد خسارت توسط کارگاه‌های ساختمانی، مطابق با قوانین کیفری و جزایی جمهوری اسلامی ایران همسایه می‌تواند از آنها شکایت کرده و با اثبات ورود خسارت و میزان آن طبق قانون مسئولیت مدنی کلیه خساراتی را که در اثر تقصیر سازندگان ساختمان به آنها وارد شده است را مطالبه کند.
نحوه رسیدگی در دادگاه
پس از طرح دادخواست مطالبه ضرر و زیان ناشی از تقصیر سازندگان ساختمان توسط همسایه دادگاه برای اثبات تخلف و اثبات ورود ضرر، افراد متخصصی (کارشناسان رسمی دادگستری در امور ساختمان) را به کارگاه ساختمانی اعزام می‌کند تا میزان آلودگی صوتی و محیط زیستی و هرگونه خسارت دیگری که وارد شده است را بررسی کنند و خسارت وارد شده توسط کارشناس برآورد شده و مطابق مقررات با متخلف برخورد قانونی می‌شود. لازم به ذکر است که اگر تخلف سازنده اثبات شود، دستور توقف ساخت و ساز تا رسیدگی به شکایت و رفع مشکل توسط دادگاهی که به اصل پرونده رسیدگی می کند صادر می‌شود.
اعتراض از طریق شهرداری
برخی از شهروندان سنندجی با مزاحمت سازندگان ساختمانی دست و پنجه نرم می‌کنند و نمی‌دانند که شهرداری سامانه تلفنی ۱۳۷ را برای دریافت مشکلات مدیریت شهری دارد.
شهروندان می‌توانند مشکلات شهری به ویژه در زمینه مزاحمت ساختمانی را از طریق سامانه ۱۳۷ اطلاع دهند، که بلافاصله ماموران اجرائیات شهرداری در محل حاضر و به مسائل و مشکلات رسیدگی می‌کنند.
*کارشناس مسائل حقوقی
منبع: روزنامه روژان شماره 534 دوشنبه 3 آبان 1400