دارالاحسان، دارالعلم، دارالعرفان، شهر مناره، پایتخت دف، پایتخت کتاب و شهر خلاق موسیقی، دنیا القابی است که بدون اساس و توجیه به سنندج داده نشده و همه ریشه در تاریخ، فرهنگ، تمدن و نقش آن در معادلات علمی و هنری دارد؛ این شهر در زمان خودش ادبیات محاوره، لهجه، آداب معاشرت، لباس، آرایش ظاهری و غذاهای خاص خود را داشت.سنندج در طول تاریخ طولانی مهد و الگوی فاخر دنیا در زمینه همزیستی ادیان و مذاهب بوده است؛ وجود کلیسا، کنیسه، آتشکده، مسجد، تکیه و خانقاه در کنار هم، مشارکت شهروندان در مناسک عقیدتی همدیگر، ادای احترام به بزرگان همه عقاید، معامله تجاری و مبادله مالی پیروان ادیان با همدیگر، سنندج را شهره جهان ساخت.
پهلوانان سنندجی نماد جوانمردی دنیا بودند و بسیاری از رادمردان ایران، شام و تورک برای کسب منش پهلوانی و کسب اعتبار اخلاقی این شهر را انتخاب می‌‌‌‌کردند. هنوز هم وجب به وجب از خاک «سنه‌دژ» خاطرات گردش شبانه جوانمردان در کوچه‌‌‌‌های شهر را در دل دارد که بدون جیره و مواجب و تنها از روی اخلاص اخلاقی و خوی عرفانی در شهر می‌‌‌‌گشتند تا نکند نامردی مزاحم ضعیفی شود.
اولین شهر خاورمیانه که شبکه انتقال فاضلاب داشت، اولین شهر آسیا که شبکه لوله‌کشی آب را اجرا کرد، اولین شهر دنیای اسلام که حمام خانگی داشت، اولین انتخاب درس خواندن جویندگان دانش در دنیای اسلام و اولین انتخاب عرفا برای تعیین خلفا و معتمدین بود.
چهارسوی شهر در محاصره اماکن متبرک، چشمه‌‌‌‌های شفابخش، قبور اولیاء و بزرگان همه ادیان، درختان نظر کرده و منزل مستجاب الدعاها بود که همه مورد احترام و حمایت «سنه‌‌‌‌ای‌‌‌‌ها» بود، به این علت بزرگان ادیان و مکاتب عرفانی، «سنه» را برای رشد و بالندگی خود انتخاب می‌‌‌‌کردند.
مستوره خانم اردلان پیشقراول علمی و ادبی زنان دنیا، ابنا اربعه (برادران شیخ وسیم، شیخ قسیم، شیخ وسیم و شیخ نسیم مردوخی) پیشتازان فلسفه اسلامی، ملاحسن حزین نابغه خوش‌نویسی دنیای اسلام، مهین‌دخت معتمدوزیری نابغه ادبیات فارسی، خلیفه «ئه‌ولێ» پهلوان عارف مسلک، پروفسور مظفر پرتوما نابغه علوم فیزیک و هوافضای دنیا، شیخ شکرالله شهبازی عارف نامدار و صدها نامدار و پیشتاز علم، عرفان، پهلوان، هنرمند و ادیب دیگر در این فضای علمی، عرفانی و هنری وارد عرصه پیشتازی جهان شدند اما افسوس که روند مهاجرت بی‌رویه، سوء مدیریت و افکار ناپخته، قاعده این پیکره زیبا و هویت علمی، اخلاقی و عرفانی را با سودجوئی‌‌‌‌های ناجوانمردانه به هم ریختند که احیای آن نیاز به اراده‌‌‌‌ای قاطع و مدیران مسئولیت‌پذیر دارد.
شورای شهر به عنوان پارلمان محلی می‌‌‌‌تواند بیشترین نقش را بر عهده گیرد اما این نقش منوط است به حضور نمایندگانی از جنس عقلانیت، شجاعت و پاکی.
خبرنگار «روژان پرس» با هدف انتقال واقعیات نگران‌کننده دارالاحسان به متولیان مدیریت شهری و آگاه ساختن شهروندان از برنامه‌‌‌‌ها و عملکرد شورای شهر گفت‌وگوئی با عزت رضائی نماینده مردم در این نهاد انجام داده که ماحصل آن را می‌خوانید:
عضو شورای اسلامی شهر سنندج با اشاره به اینکه برنامه مدیریت و توسعه سنندج باید متناسب باهویت فرهنگی و تمدن این شهر باشد گفت: سنندج شهری است دارای هویت فرهنگی که در پیشبرد روند تکامل علوم، فنون، اندیشه، ادبیات، فلسفه، موسیقی و صنایع دستی نقش کلیدی ایفا کرده که در طی مراحل تاریخی با القابی مثل دارالاحسان، دارالعلم، دارالادب و دارالعرفان از آن یاد شده است که همواره الگوی ملل مجاور خود بوده و تبدیل به سرمایه هویت‌‌‌‌های کوردی، ایرانی و اسلامی شده است.
عزت رضائی افزود: هر کجای تاریخ و هویت‌‌‌‌های فرهنگی، تمدن و عقیدتی خاورمیانه بررسی شود بدون شک نقش سنندج در تکامل هویت و اعتلای افراد پیشرو آنها کاملا هویداست، که این نقش در دوره اسلامی و با احداث مدرسه دارالاحسان به اوج خود رسید به طوری که علما و فضلای کورد پرورش یافته در این مرکز معتبر اسلامی در ایران، شام، مصر، عربستان و عراق و ترکیه مشغول تدریس و تربیت شدند که در بسیاری موارد یا به افتخار آنها مراکز علمی ساخته‌‌‌‌اند و یا مراکز علمی موجود را به برکت وجودشان توسعه داده‌‌‌‌اند که این نقش در الازهر، بیاره و دمشق به اوج رسید که هم اکنون هم بسیاری از مولفین منابع علمی آنها یا سنندجی هستند، یا در سنندج پرورش یافته‌‌‌‌اند و یا در محضر اساتید سنندجی به اوج رسیده‌‌‌‌اند.
وی تصریح کرد: سنندج نقش ایجاد بستر برای تحول در جایگاه زنان را هم بر عهده دارد چون خروج زن از چارچوب‌‌‌‌های خانگی و ورود آنها به عرصه‌‌‌‌های علم، اندیشه و ادبیات از این شهر آغاز شد تا جائی که زنان توانستند منصب استادی را هم کسب کنند که نمونه اثباتی غیر قابل انکار این ادعا مستوره خانم اردلان است که اولین زن شاعر خاورمیانه، اولین زن مفسر قرآن، تاریخ اسلام و اولین زن تاریخ‌نویس جهان است و همواره سندی معتبر و مفتخر برای سنندج می‌‌‌‌باشد که ادامه یافت و با ظهور زنان امدار دیگر ادامه دارد.
رضائی خاطر نشان کرد: هنر چوب، موسیقی و «هه‌لپه‌رکێ» هم در این شهر مدارج تعالی را طی و توان هنرنمائی در مناسبات جهانی را کسب کرد و امروز هم استادانش و محصولاتش «برند» و نماد معتبر جهانی هستند. برای مثال اشاره میشود به استادانی مانند علی‌اکبر بهزادیان، مجید نعمتیان و رشید فاتحی که نقطه اوج صنعت ظریف‌‌‌‌کاری و خراطی را فتح کرده و آثارشان در موزه‌‌‌‌های معتبر ایران و جهان نگهداری میشود. خاندان‌‌‌‌های عندلیبی، کامکار و یوسف‌زمانی توانستند موسیقی کوردی و غیر کوردی را به اوج برسانند و کار به جائی کشیده که سنندج تبدیل به مرکز آموزش موسیقی کودک و نوجوان شده و برادران سعدالله و دیلان نصیری اولین واحد این حوزه را فعال و مشغول تربیت آینده‌سازان عرصه موسیقی هستند.
وی در ادامه اظهار کرد: اگر سنندج عنوان شهر خلاق موسیقی دنیا، پایتخت دف و پایتخت کتاب را کسب کرده و در حال اخذ چند عنوان بین المللی جدید است، این عناوین بر اثر پارتی‌بازی یا اهدائی نیست بلکه هویت سنندج است که دنیا را به این اقناع رسانده تا این عناوین را بگیرد و اکنون به عنوان شهر افتخار کورد، ایران و اسلام شناخته میشود.رئیس کمیسیون بودجه شورای شهر سنندج در خصوص مدیریت توسعه این شهر گفت: مدیریت سنندج را باید متناسب با هویت آن تعریف کرد نه بر اساس مدل‌‌‌‌های نوین شهرسازی زیرا این شهر از اصالت‌‌‌‌های خاص خود برخوردار است که اگر نادیده گرفته و نابود شود، شهرت و هویت شهر هم با آن نابود خواهد شد. شهر هزارتپه، مناره، عمارات، چشمه‌‌‌‌های جوشان، دف، خراطی، موسیقی، ادبیات و همزیستی ادیان از القاب سنندج است که باید در تمام برنامه‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌ها مورد توجه قرار گرفته و اساس توسعه آن باشد.
وی در ادامه اظهار کرد: بخش بزرگی از هویت‌‌‌‌ها و ویژگی‌‌‌‌های خاص سنندج به علت سوء مدیریت از بین رفته و دیگر قابل بازگشت نیست از جمله چشمه‌‌‌‌های جوشان که هر کدام در زیر هزاران تن سیمان و بتن دفن شده و بر پیکر مظلومشان ساختمان ساختند، هر کدام این چشمه‌‌‌‌ها می‌‌‌‌توانستند محل اجرای یک طرح بزرگ رفاهی، ورزشی، هنری و آبنما باشند. تپه‌های درون شهر هم در این روند آسیب بسیاری دیدند به طوری که برخی از آنها کاملا تخت شدند. هنر چوب و نازک‌کاری هم دارد به ضعیف‌‌‌‌ترین حد ممکن خود می‌‌‌‌رسد و امروزه عوامل اقتصادی و عدم حمایت سبب شده تا جوانان از رعبتی برای ورود به این حوزه از خود نشان ندهد. عمارات سنندج هم تک به تک به بهانه‌‌‌‌های مختلف از بین رفته و جای خود را به ابنیه نوین دادند و در حال حاضر تنها چند واحد از آنها باقی مانده که آنها هم دارند کم کم به استقبال نابودی می‌‌‌‌روند.
رضائی افزود: مدیریت شهری سنندج باید تابع قواعد خاص و برگرفته از هویت کوردی، ایرانی و اسلامی این شهر باشد که بایستی برای تدوین آن از سنندج‌شناسان، مهندسان ویژه و تجارب کشورهای دیگر استفاده شود که من پیگیر تشکیل ساختار پژوهشی آن هستم تا بتوان تشکیلات کارآمد برای ورود به مدیریت نوین سنندج ایجاد کرد.
وی اعلام کرد: احداث موسسات کورد‌شناسی، سنندج‌شناسی، ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی، پارک‌‌‌‌های برگرفته از اقامتگاه‌‌‌‌های قدیمی، مراکز آموزشی، تحقیقاتی و اجرائی موسیقی، واحدهای بزرگ آموزشی، پژوهشی و بازاریابی هنر چوب، موزه‌‌‌‌های متعلق به هویت سنندج و انستیتوهای مجهز تحقیقی عرفانی جزو اولویت‌‌‌‌های مدیریت نوین شهر سنندج است که باید در دستور کار قرار گیرد و بیشترین مسئولیت آن بر دوش شورای شهر قرار دارد.