چرخش منابع طبیعی کردستان در مدار تکمیل فرهنگ عمومی و حراست از جنگل‌‌ها و مراتع

روزی که بشر سرمست پیشرفت صنعتی شده و رقابت اقتصادی عشق وی به قدرت و ثروت را به اوج رساند، دیوانه‌‌وار به جان طبیعت افتاد تا بتواند در این رقابت، برنده میدان شود، هوا، آب، خاک، جنگل و مرتع عرصه تاخت و تازش بود به طوری که هر روز بخشی از آنها را نابود می‌‌کرد، بعد از چند سال از این عطش سیری ناپذیر بشر با پدیده‌‌هایی مثل سونامی، طوفان‌‌های ویرانگر، رانش زمین، آلودگی هوا، فرونشست زمین، گرما و سرمای کشنده، ریزگرد و بیماری‌‌های جدید روبرو شد، ریشه همه این موارد در تعرض نابخردانه توسعه اقتصادی در طبیعت قرار دارد.

به هم ریختگی اکوسیستم، از بین رفتن گونه‌‌های گیاهی، حیوانی و جانوری سبب از بین رفتن نظم طبیعت و زندگی انسان شد و طبیعت هم روال انتقام گیری از بشر را در پیش گرفت تا بتواند قاعده اصلی خود را باز یابد اما از بین رفتن بسیاری از گونه‌‌های حیوانی و گیاهی، تغییر مسیر آب‌‌ها، نابود کردن مناظر و مظاهر طبیعی، خالی کردن سفره‌‌های زیر زمینی آب و ایجاد ساخته‌‌های مصنوعی اجازه اجرای این بازیابی را نداد زیرا ایفای نقش همه عوامل نابوده توسط سایر عوامل اکوسیستم ممکن نیست.

بشر از 5 دهه قبل وارد فاز حراست از منابع طبیعی و حیات جانوری شده تا بتواند از گسترش زیان‌‌های تخریب منابع طبیعی و نابود کردن گونه‌‌های جانوری جلوگیری کند به طوری که امروزه وارد فاز نوینی از مناسبات علمی و حاکمیتی شده و  نهادهای مردمی را به یاری طلبیده تا اعضای این تشکل‌‌ها به عنوان ضابط قضائی و نیروی حفاظتی استفاده کند.

اما این تجربه بشری نتوانست تمام انسان‌‌ها را دربرگیرد زیرا افزایش ارزش پولی زمین، چوب و آب، وسوسه برخی از آن‌‌ها برای تخریب، تصرف و تغییر کاربری را به بالاترین حد ممکن رساند.

 قرار گرفتن کردستان در مدار توسعه، تغییرات کمی و کیفی سبد غذائی و محدودیت منابع موجب افزایش نیاز به زمین زراعی، مسکونی و صنعتی شده که برخی افراد تامین نیاز را بر مراتع و جنگل‌‌ها تحمیل کردند، بنابراین افراد سودجو با شگردهای خاص وارد میدان شدند تا بتوانند آنها را تصرف و تخریب کنند.

این روند موجب پیچیدگی وظایف سازمان منابع طبیعی شد زیرا مسائلی مثل مشخص نبودن حریم مالکیت دولتی و خصوصی، کمبود نیروی انسانی، ضعف تکنولوژی و تعریف و تفسیر پذیر بودن بسیاری از قوانین حقوقی کار حراست از جنگل و مرتع را سخت‌‌تر کرد.

اما با تمام این مشکلات این نهاد توانست مسئولیت خود را به سختی به جا آورده و با عبور از موانع متنوع درونی و بیرونی به بخش بزرگی از رسالتش عمل کند تا زندگی ساکنان این استان با تنش‌‌های ناشی از تخریب منابع طبیعی مواجه نگردد.

خبرنگار روژان‌پرس برای پیگیری عملکرد سازمان منابع طبیعی کردستان در راستای حراست از جنگل‌‌ها، مراتع و آبخیزها گفت‌وگوئی با مدیرکل این نهاد انجام داده که اینک پیش روی شماست.

بهزاد شریفی‌‌پور با اشاره به نقش منابع طبیعی در توسعه و ایجاد توازن در طبیعت گفت: خاک، آب، هوا، درخت، گیاه و مرتع عوامل اصلی زیست بشر و پیشبرد برنامه توسعه اقتصادی و پایداری آنها هستند زیرا بیشترین نقش را در تامین امنیت غذائی، مواد اولیه واحدهای تولیدی، ایجاد اشتغال، اجرای پروژه‌‌های عمرانی، گردشگری و درآمد پایدار دارند به این علت است که بیش از سایر حوزه‌‌ها در معرض تصرف، تخریب و تغییر کاربری می‌‌باشند.

وی افزود: بنابراین ضرورت دارد تا اجرای همه برنامه‌‌ها بر اساس پیوست مدیریت منابع طبیعی و لحاظ کردن الزامات آن اجرا کرد تا هم روند توسعه پیش رود و هم تنوع منابع طبیعی حفظ گردد، در غیر این صورت تنوع گونه‌‌های گیاهی، جانوری و مناظر طبیعی را از دست داده و متحمل زیان‌‌های گسترده اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خواهیم شد که جبران بسیاری از آنها ممکن نیست.

شریفی‌‌پور تصریح کرد: روند تبدیل حراست از منابع طبیعی در حال تبدیل شدن به فرهنگ و معارف عمومی در جامعه است که باید همه متولیان اداره کشور این روند را حمایت کنند اما این را باید دانست که همواره عده‌‌ای فرصت طلب هستند که هیچ اعتقادی به این مفهوم ندارند و در کوچکترین فرصت جنگل و مرتع را تبدیل به ثروت شخصی می‌‌کنند، بنابراین باید تمام بسترهای قانونی، تکنولوژیکی، مالی و انسانی برخورد با این تعرض فراهم شود.

این مقام مسئول خاطر نشان کرد: بالا رفتن ارزش پولی چوب به علت افزایش نیاز کارخانجات کاغذ و فرآورده‌‌های چوبی و بالارفتن قیمت محصولات کشاورزی، لبنی و گوشتی به سبب گسترش مصرف و تنوع سبد غذائی موجب وسوسه برخی افراد برای تخریب جنگل‌‌ها و مراتع شده که در مواردی به صورت شبانه و در دوردست‌‌ترین نقاط جنگلی درختان چند صد ساله را قطع و به روش‌‌های گوناگون به بیرون منتقل می‌‌کنند، علاوه بر این افراد زیادی با هدف تهیه زغال دست به این کار می‌‌زنند.

وی افزود: ما منکر استفاده از منابع جنگلی و مراتع برای پیشبرد توسعه اقتصادی و رونق معیشت مردم نیستیم و بر این باوریم که باید بهره برادری آنها را به مردم بسپاریم تا هم منافع مادی جوامع محلی را تامین و هم امر حفاظت را بر عهده آنها قرار گیرد اما این موضوع نیازمند تعریف برنامه‌‌های دقیق علمی، آموزشی و حقوقی می‌‌باشد.

وی اذعان کرد: یکی از موثرترین راه‌‌های حراست از منابع طبیعی استفاده از ظرفیت نهادهای مدنی و تشکل‌‌های مردم نهاد است زیرا با عشق و علاقه‌‌ای که به طبیعت دارند در اموری مثل کاشت و نگهداری از تنوع درختی و گیاهی مشارکت می-کنند که ما با این نهادها را به همکاری مستمر داریم به طوری که در حال حاضر 52 تشکل در این حوزه با ما مشارکت می-کنند.

  وی در ادامه اظهار کرد: توسعه نظام شهرنشینی و تشریفات رفاهی و تفریحی هم زمینه تصرف و تعرض به عرصه‌‌های طبیعی را افزایش داده و افرادی با هدف ساخت مسکن، ویلا و اقامتگاه آن را تصرف می‌‌کنند که برای مبارزه با این روند باید نسبت به تکمیل حدنگاری (کاداستر) مالکیت، احداث و تجهیز پاسگاه‌‌ها و استخدام نیروهای آموزش دیده اقدام شود.

مدیرکل منابع طبیعی کردستان با اعلام قاطعیت این سازمان برای مبارزه با قاچاق چوب بیان کرد: سال گذشته 92 تن چوب از قاچاقچیان کشف و ضبط و 38 نفر تحویل مقامات قضائی و 40 باب کوره زغال سازی در حریم و داخل جنگلها نابود و ... نفر در این راستا دستگیر شدند.

شریفی‌‌پور خاطر نشان کرد: ما بر این باوریم تا زمان اتمام طرح حدنگاری (کاداستر) نمی‌‌توان با پدیده تعرض، تصرف و قاچاق چوب مقابله کرد، بنابراین باید سریعا نسبت به تعیین حدود اراضی و صدور سند اقدام کرد، تا پایان تیرماه امسال 2 میلیون و 125 هزار و 700 هکتار از اراضی منابع طبیعی حدنگاری شد که 99/7 درصد از سطح استان را در برمی‌‌گیرد و برنامه حدنگاری سایر اراضی هم در دست اجراست.

وی در خصوص عملکرد این نهاد در رفع تصرف از عرصه‌‌های منابع طبیعی گفت: سال گذشته 1 هزار و 415 فقره پرونده تحویل مراجع قضائی شده که منجر به رفع تصرف از 1 هزار و 23 هکتار و امسال تا پایان تیرماه این عدد به 311 هکتار رسید.